اختلال حرکتی در کودکان
نوع اصلی اختلال حرکتی ، اختلال هماهنگی مربوط به رشد است . کودک مبتلا به این اختلال مشکل زیادی در توانایی هماهنگ کردن حرکات دست و پای خود دارند .این اختلال که 6 درصد کودکان را تحت تاثیر قرار میدهد ، میتواند باعث شود که آن ها در پیشرفت تحصیلی و توانایی انجام دادن تکالیف عادی زندگی روزمره با مشکلاتی روبه رو شوند . اختلال حرکتی در کودکان
کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی مربوط به رشد در طفولیت و اوایل کودکی مشکل سینه خیز رفتن ،راه رفتن و نشستن دارند .وقتی آن ها رشد میکنند عملکردشان در تکالیف دیگر مرتبط با سن زیر متوسط است . امکان دارد که آن ها نتوانند بند کفش خود را ببندند ، توپ بازی کنند ، معمایی را کامل کنند ، یا حتی به طور خوانا بنویسند؛ درنتیجه ممکن است آن ها دستخوش مشکلات عزت نفس شوند . فقدان هماهنگی آنها ممکن است باعث شود که کمتر قادر باشند در ورزش ها و برنامه های ورزشی شرکت کنند که به چاق شدن منجر میشود .
اختلال حرکتی وضعیتی است که در مغز ایجاد می شود و باعث می شود کودک بیش از حد یا خیلی کم حرکت کند. این می تواند منجر به یک حرکت اضافی یا صدای تکراری مانند تیک حرکتی یا صوتی شود، یا شامل لرزش لرزان، سفت شدن وضعیت عضلات، یا مشکلات در تعادل و هماهنگی شود.
دلایل اختلال حرکتی در کودکان چیست ؟ اختلال حرکتی در کودکان
اختلالات حرکتی می تواند ناشی از آسیب مغزی، دارو، عفونت، بیماری خودایمنی یا ارثی باشد.
ازجمله اختلالات حرکتی عبارتند از :
اختلالات تیک :
تیک جنبش حرکتی یا آواگری ناگهانی ،سریع عود کننده و غیر ارادی است . چند نوع اختلال تیک وجود دارد که جنبش های بدن یا آواگری ها را شامل میشوند . نمونه هایی از تیک های حرکتی ، چشمک زدن ، انقباض های عضلانی صورت و بالا انداختن شانه هستند . تیک های آوایی شامل سرفه کردن ، خرخر کردن و بد دهنی هستند .
شروع این اختلال قبل از 18 سالگی است .
اختلال توره :
اختلال توره معروف ترین اختلال تیک میباشد تقریبا 1 درصد کودکان را مبتلا میکند. افراد مبتلا به این اختلال ترمیبی از حرکت مزمن و تیک های آوایی را تجربه میکنند.
اکثر افراغد مبتلا به اختلال توره مرد هستند . اختلال آنها اغلب با یک تیک مثل چشمک زدن شروع میشود که به صورت رفتاغر های پیچیده تر در می آید . افراد مبتلا به اختلال توره معمولا غیر قابل کنترل سر و گاهی قسمت هایی از بالا تنه دارند . در برخی موارد فرد حرکات بدن پیچیده ای انجام میدهد که لمس کردن ، قوز کردن ، چرخیدن یا ردیابی گام ها را شامل میشود .
افراد مبتلا به این اختلال نشانه های روانی دیگر دارند که رایج ترین آنها نشانه های وسواس فکری _عملی ، مشکلات گفتار و مشکلات توجه است . متخصصان باور دارند که نقایصی در مکانیزم های بازداشتی مغز در قشر پیش پیشانی در اختلال توره درگیر هستند ، ویژگی که با اختلال وسواس فکری _عملی و ADHD مشترک است .
اختلال دیستونی :
دیستونی یک اختلال حرکتی است که باعث انقباض غیر ارادی عضلات می شود. این اختلال می تواند باعث حرکات تکراری یا پیچشی شود.
این عارضه می تواند یک قسمت از بدن شما (دیستونی کانونی)، دو یا چند قسمت مجاور (دیستونی سگمنتال) یا تمام قسمت های بدن شما (دیستونی عمومی) را تحت تاثیر قراردهد. اسپاسم عضلانی می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. آنها ممکن است دردناک باشند و می توانند در انجام کارهای روزانه شما اختلال ایجاد کنند.
هیچ درمانی برای دیستونی وجود ندارد، اما داروها می توانند علائم را بهبود بخشند. گاهی اوقات از جراحی برای از کار انداختن یا تنظیم اعصاب یا مناطق خاصی از مغز درافراد مبتلا به دیستونی شدید استفاده می شود.
دیستونی افراد مختلف را به طرق مختلف تحت تاثیر قرار می دهد.
اسپاسم عضلانی ممکن است:
از یک ناحیه مانند پا، گردن یا بازو شروع شود .
با استرس، خستگی یا اضطراب بدتر می شود.
دیستونی کانونی که بعد از 21 سالگی شروع می شود معمولاً در گردن، بازو یا صورت شروع می شود. تمایل دارد کانونی باقی بماند یا به صورت قطعه ای تبدیل شود.
نواحی از بدن که ممکن است تحت تأثیر دیستونی قرار گیرند عبارتند از:
گردن (دیستونی دهانه رحم): انقباضات باعث می شود سر شما بپیچد و به یک طرف بچرخد، یا به سمت جلو یا عقب کشیده شود که گاهی باعث درد می شود.
پلک ها : پلک زدن سریع یا اسپاسم باعث بسته شدن چشم ها (بلفارواسپاسم) میشود و دید را برای شما دشوار می کند. اسپاسم معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است زمانی که در نور شدید، مطالعه، تماشای تلویزیون، استرس یا تعامل با مردم هستید، افزایش یابد. چشمان شما ممکن است خشک یا حساس به نور باشد.
فک یا زبان (دیستونی اوی فکی) : ممکن است در تکلم نامفهوم، آب دهان و مشکل در جویدن یا بلعیدن احساس کنید. دیستونی فکی می تواند دردناک باشد و اغلب همراه با دیستونی دهانه رحم یا بلفارواسپاسم رخ می دهد.
جعبه صدا و تارهای صوتی (دیستونی حنجره) : ممکن است صدایی فشرده یا زمزمه کننده داشته باشید.
دست و ساعد: برخی از انواع دیستونی تنها زمانی رخ می دهد که شما یک فعالیت تکراری انجام می دهید، مانند نوشتن (دیستونی نویسنده) یا نواختن یک آلت موسیقی خاص (دیستونی موسیقیدان). علائم معمولا زمانی که بازوی شما در حال استراحت است رخ نمی دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد :
علائم اولیه دیستونی اغلب خفیف، گاه به گاه و مرتبط با یک فعالیت خاص هستند. اگر انقباضات غیر ارادی عضلانی دارید به پزشک مراجعه کنید.
آتاکسی : این اختلال کنترل ضعیف عضلانی را توصیف میکند که باعث حرکات ارادی ناشیانه میشود .ممکن است فرد در راه رفتن ، تعادل ، بلع و حرکات چشم مشکل داشته باشد .
آتاکسی معمولا در نتیجه آسیب به بخشی از مغز است که هماهنگی ماهیچه ها ( مخچه ) یا اتصالات آن را کنترل می کند .
عواملی که باعث آتاکسی میشوند عبارتند از :
سو مصرف مواد ، سکته مغزی تومور ، انحطاط مغز ، مولتیپل اسکلروزیس ( MS ) ، برخی داروها و اختلالات ژنتیکی .
شما میتوانید از روانپزشک مجموعه ، کیدز 24 راهنمایی بگیریید.
نگارنده : سارا علیخواه کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی .