متخصص گوارش
بدن ما از ارگان‌های مختلفی تشکیل شده که هرکدام وظایف خاصی را برعهده دارند. یکی از شاخه‌های تخصص در پزشکی مربوط به گوارش است. گاهی کودک ما دچار علایمی از قبیل درد در ناحیه شکم و معده، رفلاکس و ترش کردن پس از خوردن شیر یا غذا، آروغ‌زدن‌های مداوم، اسهال و استفراغ و غیره می‌شود. تمامی این علایم، اختلال در عملکرد مناسب دستگاه گوارش کودک را نشان می دهد.
در صورت نیاز شما می توانید از راهنمایی پزشکان فوق تخصص گوارش کودک کلینیک کیدز24 استفاده نمایید.
دستگاه گوارش شامل چه بخش‌هایی است؟
غذا در بدن تمامی موجودات زنده از بخشی به نام گوارش می‌گذرد تا بخشی از آن به مواد پرفایده تبدیل شده و وارد جریان خون شود و بخشی دیگر به‌صورت مواد زائد از بدن دفع گردد.
شکل دستگاه گوارش انسان‌ها و جانداران مهره‌دار با انواع جانداران کمتر تکامل‌یافته متفاوت است. در بدن انسان دستگاه گوارش شامل یک مجموعه از بخش‌هایی است که در هرکدام از آن‌ها عملیات خاصی برای گوارش و هضم غذا صورت می‌گیرد.
چهار عمل اصلی در دستگاه گوارش شامل:
• بلع غذا که از همان ابتدا با گذاشتن مواد غذایی در دهان و جویدن آن‌ها آغاز می شود.
• گوارش مکانیکی و شیمیایی
• جذاب مواد غذایی پرفایده پس از تجزیه توسط آنزیم‌های گوارشی
• دفع مواد زائد
به‌طورکلی دستگاه گوارش ما از دهان آغاز می شود و در ناحیه مقعد به پایان می‌رسد. دستگاه گوارش را می‌توان یک لوله طویل در نظر گرفت که در طول آن غده‌های گوارشی وجود دارند و در عمل هضم غذا بسیار مؤثرند. این غده‌ها شامل غدد بزاقی، غده‌های موجود در دیواره معده و روده، غدد پانکراس (لوزالمعده) و کبد می‌باشد.
ابتدایی‌ترین بخش از لوله گوارش ما دهان است پس از آن مواد غذایی جویده شده وارد حلق شده و به ترتیب از مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ و راست‌روده عبور می‌کند.
نکته مهم اینجاست که در هر قسمت بخشی از عملیات هضم و جذب مواد غذایی صورت می‌گیرد به‌خصوص عملیات جذب مواد مفید در بخش روده کوچک انجام می شود.
در نهایت مواد غذایی باقی‌مانده طی فرایند حاصل از حرکات لوله گوارش به روده بزرگ منتقل شده و پس از جذب باقی‌مانده آب مواد غذایی، برای عملیات دفع به قسمت مقعد برده می شود.
چرا فرایند هضم غذا مهم است؟
مواد غذایی از طریق دستگاه گوارش وارد بدن می شود و سپس عملیات هضم به‌صورت تجزیه و جذب بر روی آن صورت می‌گیرد.
سلول‌های درون بدن ما برای رشد و ترمیم خود نیازمند مواد غذایی مفیدی می‌باشد که از طریق هضم غذا و در نهایت جذب آن به اشکال ویتامین‌ها، اسیدهای آمینه، قند، گلیسرول و غیره تأمین می‌گردد و با جریان خون به قسمت‌های مختلف بدن انتقال پیدا می‌کند. حال اختلال در عملکرد هر یک از بخش‌های این قسمت حیاتی بدن (دستگاه گوارش) می‌تواند سلامتی ما را به‌طور جدی به خطر بیندازد.
مهم‌ترین و شایع‌ترین علایم مشکلات گوارشی در کودکان کدام است؟
پزشک متخصص گوارش کودکان با درنظرگرفتن آناتومی بدن یک کودک و داشتن اطلاعات از بیماری گوارشی کودکان سعی در درمان او می‌کند. از علایم شایع دیده شده اختلال در سیستم گوارشی کودکان که خود می‌تواند، نشان از یک بیماری ویروسی و یا باکتریایی حاصل از مسمومیت غذایی و یا حتی کولیک باشد، شامل موارد زیر است:
• اسهال
• استفراغ
• درد در ناحیه شکم و معده
• تهوع
• یبوست
• گاهاً تب
• اشتهای کم و کاهش وزن
چه زمانی برای بیماری گوارشی کودک باید به پزشک مراجعه کرد؟
سؤال پرتکرار بسیاری از والدین زمان مراجعه به پزشک متخصص گوارش کودک است. اینکه پس از دیدن کدام یک از علایم باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند؟ به طور معمول بدن کودک نسبت به ویروس‌ها و باکتری‌ها ضعیف است و پس از ورود میکروب به‌خصوص از طریق خوردن و گوارش، واکنش نشان داده و به‌صورت اسهال و استفراغ نمایان می شود.
برخی از علایم نظیر اسهال، استفراغ و تب، می‌تواند نشان از وجود درگیری بدن کودک با یک بیماری جدی باشد که باید سریعاً برای درمان به پزشک مراجعه نمود.
بیماری انسداد روده و یا به عبارتی آماس آپاندیس شامل علایمی نظیر دل‌درد و استفراغ است که باید هرچه سریع‌تر و حتی به‌صورت اورژانسی به پزشک مراجعه کرد. توجه کنید اسهال و استفراغ باعث کم‌آبی بدن شده و در صورت عدم درمان به موقع و رسیدگی برای کودک خطرناک خواهد بود. درعین‌حال برخی علایم مربوط به حساسیت غذایی در کودک است.
به‌عنوان‌مثال کودکانی که در هضم پروتئین شیر مشکل دارند همواره با علایم رفلاکس معده و ناراحتی‌های دیگر گوارشی مواجه می‌شوند به همین علت تشخیص درست از بیماری و درمان مناسب آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
علایم خطرناک و اورژانسی جهت رساندن کودک به پزشک می‌تواند به شکل بی‌حالی ظاهری در او، کاهش در مقدار ادرار کودک در اثر کم‌آبی ناشی از استفراغ و اسهال، داشتن دهان خشک، سرگیجه و شکم درد باشد. ازآنجایی‌که یک کودک همانند فرد بزرگسال توانایی بیان درست از درد خود را ندارد، بهتر است پس از مشاهده هرگونه علایمی هرچه سریع‌تر با پزشک خود مشورت نمایید.
از دلایل دردهای شکمی در کودکان و نوزادان می‌توان موارد زیر را بیان کرد:
• در صورتی که کودک دچار یبوست شده باشد مطمئناً از درد شکم شکایت خواهد نمود
• اسهال نقطه مقابل یبوست است ولی همانند آن سبب درد در ناحیه شکم می شود
• درگیری بدن کودک با برخی بیماری‌های ویروسی نظیر آنفولانزا
• کولیت یا بیماری‌های التهابی روده
• حساسیت و آلرژی کودکان به مواد غذایی
• مسمومیت اغلب با دل‌پیچه و شکم درد همراه است
متخصص گوارش چه می کند؟
درمان بیماری با تشخیص شروع می شود. این کار می‌تواند علاوه بر معاینه اولیه توسط پزشک و گوش‌دادن به شرح‌حال و وضعیت بیمار باشد تا درخواست آزمایش و آندوسکوپی و غیره جهت تشخیص مطمئن‌تر از وضعیت و شرایط پیشرفت بیماری صورت گیرد. چنانچه بیمار ما کودک باشد مطمئناً دقت عمل بیشتری برای درمان را از سوی پزشک می‌طلبد.
متخصص گوارش کودکان علاوه بر آشنایی با سیستم دستگاه گوارش به‌خوبی از آناتومی و وضعیت کودک مطلع است و می‌تواند بهترین درمان را برای بیمار کوچک خود در نظر بگیرد. گاهی پزشک در کنار درمان دارویی خود از یک رژیم غذایی مناسب نیز برای کودک استفاده می‌کند. این مورد به‌خصوص برای کودکان با آلرژی به مواد غذایی بسیار مهم می‌باشد.
کلام آخر
درمان به موقع بیماری‌های مربوط به حوزه کودکان همواره مورد توجه پزشکان و والدین بوده است. هرگونه تأخیر برای درمان بیماری کودک تهدیدی برای سلامتی و تکامل رشدی در او خواهد بود. پزشکان متخصص آنلاین کودکان با داشتن مهارت و تجربه فراوان می‌توانند بیماری کودک را سریعا تشخیص داده و راهکار درمانی مناسب را پیشنهاد دهند. کلینیک آنلاین کیدز 24 متشکل از تیم پزشکان متخصص و فوق تخصص کودکان در حوزه‌های مختلف درمانی در این رابطه کمک فراوانی به شما والدین عزیز خواهد نمود.
