وجود و حضور عضو جدید خانواده اشتیاق وهیجان را برای والدین و اطرافیان رقم میزند. این کوچولو های عزیز علاوه بر حس اشتیاقی که برای خانواده به ارمغان میآورند، نیازهایی هم دارند که آگاهی از احساسات و خواسته های این عزیزان یکی از نیازهایشان است. البته آگاهی از احساسات کودکان هیجان انگیز است و یکی از دغدغه های والدین مسئولیت پذیر به شمار میرود. آشنایی با زبان کودکان کار را برای ما راحت تر میکند. ما میتوانیم با بررسی زبان بدن کودکان خواسته هایشان را تفسیر کنیم و با زبانشان آشنا شویم.
درک کودکان با آگاهی از زبان آن ها
همان طور که میدانید کودکان همواره برای برقراری ارتباط در تلاش هستند. گاهی این کار را با گریه انجام میدهند، گاهی قهر میکنند، گاهی صحبت میکنند اما اگر سنشان به این کار ها قد ندهد چه میکنند؟ نوزادان مانند بزرگسالان به صورت کاملا ناخواسته با زبان بدنشان با ما ارتباط برقرار میکنند و ما را از احساساتشان مطلع میکنند. زبان بدن کودکان همان علائم غیر مستقیم و نشانه های غیر کلامی هستند که کودک به واسطه آن ها، نیاز ها، احساسات و عواطف خود را با والدین و اطرافیان به اشتراک میگذارد. ما در این بخش برخی از حرکات رایج نوزادان را تحلیل کرده و شما را از پیام آن ها آگاه میکنیم.
لگد زدن نوزاد: لگد زدن کاری است که اکثرا نوزادان در هنگام شادی آن را انجام میدهند. این حرکت یکی از رایج ترین زبان بدن کودکان به شمار می رود. اگر دقت کرده باشید کودکانی که آب تنی دوست دارند وقتی در داخل وان قرار میگیرند فورا پاهایشان را تکان میدهند. در واقع لگد پرانی کودک نشانه ای شادی و خوشحالی در او میباشد البته اگر این لگد پرانی با گریه همراه باشد نشان از عاملی مزاحم میدهد که سبب ناراحت کودک شده است مانند لباس تنگی که او را اذیت میکند یا پوشکی که به آن حساسیت دارد.
گرفتن گوش خود:گرفتن گوش از حرکات شایعی است که تقریبا همه نوزادان آن را انجام میدهند. خیلی از والدین فکر میکنند گرفتن گوش توسط نوزادان نشانه وجود بیماری است در صورتی که این طور نیست. وقتی نوزاد گوش های خود را میگیرد به این معناست که متوجه وجود گوش شده است یا به عبارتی گوش خود را کشف کرده است. وقتی کودک چیزی را کشف میکند باید چه کار کرد؟ تحسین. فورا به تحسین کودک بپردازید. اگر کودک در هنگام گرفتن گوش گریه میکند ممکن است به خاطر این باشد که دارد گوشش را میکشد اما اگر فشاری به گوش وارد نشود و نوزاد صرفا گوش هایش را گرفته و گریه میکند احتمال ابتلا به عفونت وجود دارد و توصیه میشود که نوزاد توسط پزشک معاینه شود.
مشت کردن دست ها:مشت کردن دست ها توسط کودک در سنین مختلف معناهای متفاوتی دارد، کودکان از بدو تولد تا 3/4 ماهگی معمولا همواره دست های خود را مشت میکنند و طبق تحقیقات پژوهشگران، این کار را برای استراحت و گاهاٌ برای ابراز گرسنگی انجام میدهند. مشت کردن دست توسط کودکان بعد از 4 ماهگی نشان از استرس، اضطراب و احتمالا تنش هایی در نوزاد است که توصیه میکنیم به روانشناس اطفال مراجعه کنید.
جمع کردن زانو: انقباض زانو در کودکان، حرکت عادی و نرمالی بین والدین تفسیر میشود حتی برخی از والدین جمع کردن زانو و انقباض آن را نوعی حرکت کششی یا ورزشی تفسیر میکنند در صورتی که این طور نیست.وقتی کودک در حال انقباض زانو های خود میباشد به این منظور است که شکم و معده او ناراحت است. این ناراحتی ممکن است به دلیل وجود باد معده یا ایجاد یبوست در کودکتان باشد. سعی کنید بعد از شیر دادن آروغ نوزاد را بگیرید تا کودک کمتر دچار این مشکل شود.
پرتاب کردن سر:شاید برایتان عجیب باشد اما پرتاب سر توسط کودکان نوعی سرگرمی بین آن ها اطلاق میشود که از 10 ماهگی کودک ، بسیار رایج است. کودکان سر خود را به سطوح مختلف میکوبند و دردی احساس نمیکنند چون در حال سرگرم کردن خود میباشند. دیدن این صحنه برای والدین بسیار دلهره آور و عجیب است، این کار میتواند سلامت کودکتان را به خطر بیاندازد. سعی کنید وسایل و اسباب بازی های جدید و متنوعی در اختیار کودکتان قرار دهید تا خودش را با آن سرگرم کند اگر همچنان تمایل به کوبیدن سر به سطوح مختلف داشت حتما با روان شناس متخصص مراجعه کنید.
تکان دادن دست:تکان دادن دست در خواب و بیداری دو تفسیر متفاوت دارد که به آن ها میپردازیم. تکان دادن دست در بیداری(هوشیاری) مانند لگد زدن کودک میباشد، در واقع نشان از شادی، خوشحالی و سر خوشی کودک میدهد. اگر دقت کرده باشید وقتی با کودکان بازی میکنید یا زمانی که هیجان زده میشوند با ذوق و خوشحالی دست هایشان را به هم میکوبند. اما تکان دادن دست در هنگام خواب متفاوت است. تکان دادن دست ها در خواب حرکت ناخودآگاه تلقی میشود که معنای خاصی ندارد. همه نوزادان وقتی در خواب صدای ناگهانی میشوند یا ناگهانی لمس میشوند به صورت غیر ارادی دست هایشان را به صورت شلاقی پرتاب کرده و تکان میدهند.
غلت زدن:غلت زدن در کودکان حرکتی است که از حدود 4 ماهگی توسط کودک انجام میشود. این حرکت جهت تقویت عضلات سر، پشت، لگن و همین طور جهت آمادگی کودک برای نشستن و راه رفتن میباشد و در واقع به این معناست که کودک شروع به کشف دنیای خود میکند و کشف میکند که میتواند از هر دو طرف بدن خود استفاده کند و به هر جایی که دوست دارد برود.
برای ارتباط بیشتر و سبک زندگی سالم با کودک تان بخوانید.
جمع بندی
کودکان دنیای خاص خود را دارند. دنیایی که ما بزرگسالان قادر به درک صد در صدی از آن نیستیم اما با آگاهی از زبان بدن کودکان میتوانیم نیاز ها، خواسته ها، احساسات و عواطف آن ها را متوجه شویم و جهت بهبود شرایط و موقعیت آن ها تلاش کنیم. زبان بدن کودکان همان علائم غیر مستقیم و نشانه های غیر کلامی هستند که کودک به واسطه آن ها، نیاز ها، احساسات و عواطف خود را با والدین و اطرافیان به اشتراک میگذارد. حرکاتی مانند لگد زدن در کودکان، تکان دادن دست، غلت زدن، پرتاب کردن سر و جمع کردن زانو همگی معنای خاص و متفاوتی دارند که آگاهی از معنای آن ها خالی از لطف نیست.
سوالات متداول
1)زبان بدن چیست؟ زبان بدن کودکان همان علائم غیر مستقیم و نشانه های غیر کلامی هستند که کودک به واسطه آن ها، نیاز ها، احساسات و عواطف خود را با والدین و اطرافیان به اشتراک میگذارد.
2)آیا نوزادی که گوش های خود را میگیرد دارای عفونت یا بیماری خاصی است؟ وقتی نوزاد گوش های خود را میگیرد به این معناست که متوجه وجود گوش شده است یا به عبارتی گوش خود را کشف کرده است. وقتی کودک چیزی را کشف میکند باید چه کار کرد؟ تحسین. فورا به تحسین کودک بپردازید. اگر کودک در هنگام گرفتن گوش گریه میکند ممکن است به خاطر این باشد که دارد گوشش را میکشد اما اگر فشاری به گوش وارد نشود و نوزاد صرفا گوش هایش را گرفته و گریه میکند احتمال ابتلا به عفونت وجود دارد و توصیه میشود که نوزاد توسط پزشک معاینه شود.
3)چرا کودکان سرشان را به سطوح مختلف میکوبند؟ شاید برایتان عجیب باشد اما پرتاب سر توسط کودکان نوعی سرگرمی بین آن ها اطلاق میشود که از 10 ماهگی کودک ، بسیار رایج است. کودکان سر خود را به سطوح مختلف میکوبند و دردی احساس نمیکنند چون در حال سرگرم کردن خود میباشند. دیدن این صحنه برای والدین بسیار دلهره آور و عجیب است، این کار میتواند سلامت کودکتان را به خطر بیاندازد.
4)چه گونه مانع کوبیدن سر کودک به سطوح های مختلف شویم؟ سعی کنید وسایل و اسباب بازی های جدید و متنوعی در اختیار کودکتان قرار دهید تا خودش را با آن سرگرم کند اگر همچنان تمایل به کوبیدن سر به سطوح مختلف داشت حتما با روان شناس متخصص مراجعه کنید.
5)چرا کودک در خواب دست هایش را تکان میدهد؟ آیا مشکلی دارد؟ تکان دادن دست ها در خواب حرکت ناخودآگاه تلقی میشود که معنای خاصی ندارد. همه نوزادان وقتی در خواب صدای ناگهانی میشوند یا ناگهانی لمس میشوند به صورت غیر ارادی دست هایشان را به صورت شلاقی پرتاب کرده و تکان میدهند.
6)جمع کردن یا انقباض زانو در کودک حرکت کششی یا طبیعی در نوزاد است؟خیر، وقتی کودک در حال انقباض زانو های خود میباشد به این منظور است که شکم و معده او ناراحت است. این ناراحتی ممکن است به دلیل وجود باد معده یا ایجاد یبوست در کودکتان باشد. سعی کنید بعد از شیر دادن آروغ نوزاد را بگیرید تا کودک کمتر دچار این مشکل شود.