تغذیه سالم برای کودکان و داشتن کودکانی سالم و بانشاط خواسته هر پدر و مادری است؛ اما آیا ما به عنوان پدر و مادر، از مواد مغذی موردنیاز کودکان و میزانی که از هریک در طول روز باید دریافت کنند آگاهی داریم؟ در ادامهٔ این مطلب به ذکر مواد مغذی موردنیاز کودکان و بهترین منابع موجود برای هریک خواهیم پرداخت. سپس به‌تفکیک گروه‌های سنیِ دختر و پسر، میزان مواد مغذی موردنیاز هریک در طول روز را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
کلستروم چیست و چه فوایدی برای تغذیه دارد؟
کلستروم اولین شیری است که توسط مادر تولید می شود.یک مایع زردرنگ سرشار از آنتی‌‌بادی که سیستم‌ایمنی بدن نوزاد را تقویت و از او در برابر بیماری‌ها محافظت می کند.
نکته:آنتی بادی نوعی پروتئین است که توسط سیستم ایمنی بدن ساخته میشود و به ویروس‌ها و باکتری‌ها حمله کرده،آنها را از بین می برد.
این شیر به شکل گیری لوله گوارشی نوزاد نیز کمک می کند.
کلستروم، نوزاد را در مقابل بیماری‌های باکتریایی و ویروسی به ویژه آنهایی که مادر، نوزاد و خانواده بیشتر در معرض آن هستند، حفظ و از آلرژی جلوگیری می کند.
مصرف ماهی به تولید چنین پروتئین‌هایی در شیر مادر کمک می کند.
لطفا این شیر رو از بچه‌هاتون دریغ نکنید!
از فواید شیر مادر برای نوزاد بدانیم:
۱.افزایش هوش نوزاد:شیر مادر با کمک به رشد مغز نوزاد و کاهش مشکلات مربوط به یادگیری موجب افزایش هوش کودک میشود.(طبق مطالعات، کودکانی که از شیر مادر تغذیه کرده اند در امتحانات هوش نمره بهتری را کسب می کنند)
۲.سرشار از مواد مغذی‌است.شیرمادر بهترین منبع پروتئین،کربوهیدرات،چربی،ویتامین و املاح‌معدنی برای نوزاد است و تا زمانی که نوزاد نیاز به غذای کمکی نداشته باشد می تواند تمامی نیازهای او را تامین کند.
۳.شیر مادر سرشار از آنتی بادی هاییست که بدن نوزاد را در برابر ویروس ها و عفونت ها محافظت می کند.
۴.از بیماری هایی نظیر ذات‌الریه،آنفولانزا،آلرژی،عفونت گوش میانی،اسهال،سرخجه،مسمومیت غذایی،عفونت معده،سلیاک (نوعی بیماری گوارشی)، دیابت،آسم،آسیب بافت‌روده،سندروممرگناگهانی_نوزاد، بیماری روده التهابی،بیماری قلبی و سرطان جلوگیری می کند.
۵.موجب سلامت دندان ها میشود. کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، دندانهای سالمتری خواهند داشت. مکیدن سینه علاوه بر تقویت فک نوزاد به تقویت دندانهای او نیز کمک می کند. ۶.از اختلالات‌روانی جلوگیری می‌کند(نوزادانی که شیر مادر مصرف می کنند در آینده کمتر به اختلالات روانشناختی دچار خواهند شد)
۷.منبعی در دسترس است. شیرمادر همیشه در دسترس است و نیازی به آماده شدن یا گرم کردن ندارد.
۸.ارزان و قابل اعتماد است.
۹. نوزادانی که از شیرمادر تغذیه می‌کنند در آینده کمتر دچار افزایش‌وزن،فشار خون،کلسترول خون و ،اگزما می‌شوند.
و سوال من:چه چیزی باعث می‌شه چشم روی اینهمه مزیت بست؟!
لطفا شیرمادر رو از فرزندتون دریغ نکنید.
احتیاطات غذایی در شیرخواران(شیرخوار: پایان ٢سالگی):
١.به شیرخواری که کمتر از ١٢ ماه سن دارد نباید شیر گاو، غذاهای گرد و سخت که خطر خفگی دارند (مانند مغزها، انگور، هویج خام یا آبنبات) و عسل داده شود.
٢.شیر گاو به‌دلیل نداشتن آهن کافی توصیه نشده است.
٣.مصرف عسل میتواند شیرخوار را در معرض تماس با سم یک میکروب مضر (مسمومیت بوتولیسم) قرار دهد.
۴.شیرخوار “پرخطر” برای ایجاد بیماری آلرژی، شیرخواری است که حداقل یک وابسته درجه اول (والدین یا خواهر و برادر) مبتلا به آلرژی شامل درماتیت آتوپیک(اگزما)، رینیت آلرژیک(آبریزش بینی) یا آلرژی غذایی ثابت شده دارد.
٥.براساس مطالعات، شواهدی برای دیر شروع کردن تخم‌مرغ، بادامزمینی، بادام درختی و ماهی بعد از یکسالگی وجود ندارد.
۶.اگر شیرخوار شما علائم آلرژی شامل اگزما را با غذاهای اولیه ندارد، میتوان بقیه غذاها ازجمله غذاهای بسیار حساسیتزا (مانند شیر گاو، تخم‌مرغ، بادامزمینی، بادام درختی، سویا و ماهی) را به‌تدریج به برنامه غذایی وی افزود.
٧.مصرف شیرگاو فقط برای کودکان بزرگتر از ١٢ماه توصیه شده است، اما میتوانید ماست و پنیر را قبل از ١٢ ماهگی نیز به فرزندتان بدهید.
چند نکته‌ی بسیار مهم درباره‌ی تغدیه تکمیلی:
تغذيه تكميلي كودكان از پایان ۶ماهگي شروع مي شود،شروع تغذیه تکمیلی قبل از ۶ماهگی نه تنها مفید نیست بلکه ضرر نیز دارد. دلایل زود شروع نکردن غذای کمکی عبارتند از:
ایجاد اختلال در دریافت کافی کالری و مواد مغذی
افزایش خطر آلرژی‌غذایی و درماتیت‌آتوپیک (اگزما)
آسپیره کردن (راهیابی مایع یا غذا به ریه) به‌دلیل نداشتن هماهنگی و/یا مهارتهای بلع بیخطر غذای جامد
شیرخواران رفلکس تف کردن دارند که سبب بالا بردن زبان و فشار در برابر هر شیئی که بین لبها قرار میگیرد میشود.این رفلکس تا ۶ ماهگی از بین میرود. دادن غذا با قاشق به شیرخواری که رفلکس تف کردن دارد میتواند برای مادر و کودک تجربه آزاردهنده و مشکلی باشد. .
وزن نرمال در این سن معمولا دوبرابر وزن‌تولد است.کافی‌ترین و مفیدترین غذا برای کودک تا ۶ماهگی شیرمادر است.
تغذیه کمکی و ویژگی‌های آن:
پایان ۶ماهگی یعنی صدوهشتاد روز بعد از تولد، بهترین زمان برای شروع غذای کمکی در شیرخواران است.
خصوصیات غذای کمکی:
کم حجم باشد.
دارای کالری مطلوب باشد.
حاوی پروتئین و ریزمغذی‌ها باشد.
قوام مناسب داشته باشد(کاملا پخته، نرم و قابل بلع باشد)
تازه و بهداشتی باشد.
فاقد نمک، ادویه، شکر و چربی باشد.
یادمون باشه معده‌ی بچه‌ها خیلی کوچیکه و گاهی با یکی دوقاشق غذا سیر می‌شن.
آیا برای فرزندمان از مکمل زینک استفاده کنیم؟
زینک در هضم غذا و سوخت‌وساز بدن نقش دارد.کودکانی که به مقدار کافی زینک مصرف نمی‌کنند، در معرض خطر رشدناکافی قرار دارند.
گاهی قرص و شربت زینک سولفات برای تقویت ایمنی و افزایش‌اشتها در کودکان و بزرگسالان استفاده می شود.
آیا مصرف بیش از حد زینک، باعث افزایش رشد کودک میشود؟
مقدار بیش از حد زینک تاثیر عکس دارد و باعث حالت تهوع،استفراغ، گرفتگی عضلات شکم،
اسهال و سردرد می شود.
مصرف بیش از حد زینک در طولانی مدت باعث مسمومیت می شود.
همونطور که همیشه در مشاوره‌ها خدمت بیماران و مراجعین عرض می‌کنم،به‌نظرمن پیش از اینکه سمت مکمل ها برید،منابع طبیعی رو امتحان کنید و اگه نتیجه نگرفتید،انواع مکمل رو با نظر پزشک معالج یا متخصص تغذیه تون، به رژیم روزانه‌ی بچه‌ها اضافه کنید.
شقایق شعبانی کارشناس تغذیه و رژیم درمانی
