اغما حالتی است که در آن، کودک، هوشیاری خود را از دست می دهد و ارتباط وی با محیط خارج قطع می‌شود. هوشیاری انسان مربوط به صدور مکرر امواج مغزی از سیستم رتیکولر به مراکز قشری مخ می باشد. سیستم رتیکولر یا شبکه‌ای در قسمت تحتانی مغز و بالای بصل النخاع قرار دارند و هوشیاری و خواب انسان به میزان فعالیت این سیستم مربوط است. هر چه تعداد امواج ارسالی به مغز زیادتر باشد سطح هوشیاری فرد بیشتر است. در حین خواب از تعداد و دامنه امواج کاسته می‌شود. در حالت اغما، صدور امواج از شبکه رتیکولر به مغز بسیار کم می‌شود و در اغمای عمیق به صفر می‌رسد.
اغما از نظر وجود هوشیاری به درجات مختلف زیر تقسیم می شود:
الف.حالت خواب آلودگی :
بیمار دچار اغما در این مرحله با تکان دادن و یا صدا کردن از حالت خواب آلودگی خارج می‌شود و دستورات داده شده را اطاعت می‌کند و به سوالاتی که از وی می شود جواب درست و منطقی می دهد؛ اما اگر بیمار را به حال خود رها کنیم فوراً به حالت اولیه خود برمی گردد.
ب.حالت منگی یا گیجی :
بیمار دچار اغما در این مرحله برای بیدار شدن به تحریکات زیادتری نیاز دارد. وقتی بیدار شود به سوالات یا جواب نمی دهد و یا جواب های وی نیمه کاره و غیر منطقی است.
ج.حالت نیمه اغما :
در این مرحله بیمار به هیچ گونه تحریکی جواب نمی‌دهد، حتی تحریکات دردناک نیز منجر به بیداری وی نمی شود. اگر در این حالت در یک اتاق نیمه تاریک با چراغ قوه بر چشمان بیمار نور بتابانیم مردمک های چشم او در اثر تحریک منقبض خواهند شد. یعنی رفلکس مردمک بیماردچار اغما جواب میدهد.
د.حالت اغمای عمیق :
در این مرحله بیمار به هیچ گونه تحریکی جواب نمی‌دهد و رفلکس مردمک هم وجود ندارد. حالت اغمای عمیق را نباید با مرگ مغزی اشتباه کرد. ممکن است بیماری در حالت اغمای عمیق باشد ولی دچار مرگ مغزی نشده باشد. در چنین بیماری، امید حیات دوباره و بازگشت به حالت عادی هنوز وجود دارد. اما در شخص مبتلا به مرگ مغزی هیچ‌گونه امیدی برای بازگشت به زندگی طبیعی وجود ندارد. البته ممکن است بیمار مدت‌ها به همین صورت باقی بماند و به زندگی گیاهی خود ادامه دهد. در مرگ مغزی سلول های مغزی هیچ گونه فعالیتی از خود نشان نمی‌دهند و اگر از بیمار مبتلا به مرگ مغزی نوار مغزی(الکتروانسفالو گرام) EEGگرفته شود نوار خط صافی را نشان میدهد که موید عدم فعالیت سلول‌های مغزی است.
علل پیدایش اغما در کودک :
۱. عفونت های داخل جمجمه از قبیل مننژیت و انسفالیت؛
۲. خونریزی داخل جمجمه در اثر وارد آمدن ضربه و یا پارگی خود به خودی عروق مغزی؛
۳. مسمومیت با داروها و سموم مانند مسمومیت با فنوباربیتال و تریاک؛
۴. اختلالات متابولیک مثل افزایش اوره خون در نارسایی کلیه یا افزایش قند خون در دیابت قندی.
در پایان تفاوت‌های کودک سالم و بیمار را شرح می دهیم :
کودک سالم
خوشحال است، لبخند می‌زند، بازی می‌کند، و به گوشه کنار خانه سر می زند، کودکان شیرخوار، پستان مادر را مکیده و شیر می‌خورند، کودکان بزرگتر غذای خود را با اشتها می خورند.
همچنین کودک سالم که دچار اغما نمی باشد، فعال و سرزنده است، و به مسایل دوروبر خود توجه نموده و در مورد آن سوال می‌کند. موقع معاینه توسط پزشک، مقاومت کرده و فریاد می کشد.
کودک بیمار :
الف. بیماری خفیف :
ناراحت است و گاهی گریه می‌کند، تحریک پذیر و بی قرار است، و یا بالعکس خیلی آرام بوده و بر خلاف روزهای دیگر در گوشه ای نشسته و یا دراز می‌کشد، بیحال و شل است ، شب ها نمی خوابد و بی قراری می کند، موقع معاینه توسط پزشک مقاومت می‌کند اما قدرت مقابله همیشگی را ندارد.
ب.بیماری شدید :
کودک بسیار سُست و بیحال است. چشم هایش نیمه باز است و فروغ همیشگی را ندارد، خواب آلوده به نظر می رسد. بدن وی خیلی سرد و یا بسیار گرم است. ممکن است در حال شوک باشد (رنگ‌پریدگی، سردی انتهاها، تعریق شدید) در اثر کم آبی چشم هایش گود رفته می شود و یا ممکن است حرکات تشنجی داشته باشد.
