بسیاری از مادران بعد از تولد فرزندشان موارد مهم و البته به ظاهر پیش پا افتاده مثل حمام دادن کودک خود را برای اولین بار تجربه می کنند. عدم آشنایی با نکاتی که در خصوص سلامت عمومی کودک واجب و حیاتی است می تواند به سلامت کودک آسیب بزند. در این یادداشت سعی بر توضیح نکات مهم در خصوص استحمام نوزادان داریم. استحمام نوزادان موضوعی است که بسیاری از مادران نسبت به آن حساس هستند .و بر اساس نگرش مادران طیف متعددی از رفتارها اعم از وسواس تا سهل انگاری در بحث حمام دادن نوزادان مشاهده شده است. پیشنهاد میکنیم این یادداشت از سایت تخصصی کودکان کیدز24 را تا انتها مطالعه بفرمایید.
*** تعداد دفعات استاندارد استحمام نوزاد
دفعات استاندارد استحمام نوزاد می تواند 2 الی 3 بار در هفته باشد .که برای تمیز نگه داشتن پوست و موی نوزاد بسیار ضروری است. اما اگر کودک از حمام استقبال کرد می توان هر روز او را استحمام داد به شرطی که زمان حمام دادن کودک کوتاه باشد .و از آب با دمای متعادل استفاده شود. حمام دادن کودک بیشتر از یکبار در روز می تواند سبب خشکی پوست شود. زمان استاندارد استحمام نوزادن 5 الی 10 دقیقه است. نوجه به این مسئله اگر کودک شما پوست خشکی دارد بسیار مهم است.
*** بهترین زمان برای نوزاد
در هر ساعتی از روز می توانید کودک خود را حمام بدهید. پیشنهاد می شود این کار را به زمانی موکول کنید که از نظر روحی و جسمی خسته نباشید .تا بتوانید با آرامش و بدون مزاحمت عوامل خارجی این کار را انجام بدهید. توصیه می شود که کودک را در هنگام گرسنگی و یا بلافاصله بعد از شیر دادن به حمام نبرید. اگر به تجربه مشاهده کردید که استحمام کودک باعث می شود تا فرزند شما آرام تر بشود از این تکنیک برای تسکین خواب شب کودک استفاده کنید.
*** بهترین مکان برای استحمام نوزاد
در ماه های اول تولد کودک می توان او را در سینک آشپزخانه حمام داد. اما با گذشت زمان تشت های پلاستکی جایگزین مناسبی هستند. نکته ی مهم مربوط به محل استحمام کودک بهداشت محل حمام دادن است.اگر فکر می کنید حمام منزل شما شرایط مناسبی برای استحمام کودک را ندارد قطعا از یک محل دیگر برای این موضوع استفاده کنید. به هیچ عنوان کودک را در کف حمام نخابانید.چرا که کف حمام مستعد رشد باکتری ها و قارچ هاست و این موضوع می تواند به سلامت کودک آسیب بزند.
*** چک لیست پیش از استحمام نوزادان
- به خاطر داشته باشید که به هیچ عنوان در فرایند استحمام، نوزاد را حتی برای یک لحظه به حال خود رها نکنید. برای اینکه این مشکل به وجود نیایید تلفن خود را خاموش کنید و زمان طبخ غذا را به یک زمان دیگر موکول کنید و تمام لوازمی که برای استحمام نوزاد نیاز دارید را از قبل آماده کنید.
- اگر شخص دیگری می تواند در دفعات اول به شما کمک کند حتما از او بخواهید تا شما را همراهی کند
- دمای آب باید همان دمای بدن کودک و نهایتا دو درجه بالاتر باشد. به هیچ عنوان از آب با دمای بالا استفاده نکنید. پرا که باعث سوختگی می شود.حتما قبل از اینکه نوزاد را در آب قرار دهید دمای آب را چک کنید. شاید خیلی پیش پا افتاده به نظر برسد .اما یک حواس پرتی کوچک می تواند دردسر ساز شود. توصیه می شود ابتدا آب سرد را در وان بریزید و سپس با آب گرم دمای آب را تنظیم کنید. دلیل اینکار این است که اگر با آب داغ شروع کنید ممکن است یک حواس پرتی باعث سوختگی نوزاد شود.
*** مراحل استحمام نوزادان
در این بخش به مراحل استحمام نوزادان اشاره خواهیم کرد تا کاری از قلم نیفتد. انجام مراحل زیاد حمام کردن نوزادان تازه متولد شده را برای شما آسان خواهد کرد:
- قبل از اینکه لباس های نوزادتان را دربیاورید پلک ها و پشت چشم نوزاد را با پنبه ی آغشته به آب ولرم پاک کنید. برای هر چشم از یک تکه پنبه ی مجزا استفاده کنید. بعد از این کار تمام صورت را یکبار با آب ولرم بشویید. مراقب باشید که چیزهایی مثل تکه های کوچک پنبه به گوش، چشم و بینی کودک نریزد. بعد از انجام این مراحل لباس های کودکتان را در بیاوردی و پوشک نوزاد را بردارید.
- سر و شانه های کودک خود را با یک دست گهواره کنید. و بدن کودک را به شکل کامل در دست بگیرید. کودک را از سمت پا شستشو دهید تا بدن به دمای آب عادت کند. کودک را در تشت آب یا سینک آشپزخانه به آرامی در آب قرار دهید.
- همواره مراقب سر و صورت کودک باشید
- . کودک را در تشت بخوابانید به نحوی که تا پشت سر او در آب باشد.به آرامی مقداری آب به سر او بریزید. لزومی به استفاده از شامپو برای شستشوی صورت نیست.اما به صورت غیرمکرر هر چند بار استحمام از شامپو استفاده کنید.
- اندام تناسلی و باسن کودک را به آرامی بشویید. و فقط از آب استفاده کنید. همچنین هر قسمت از بدن در صورتی که با استفراغ یا برگشت شیر آلوده شده است را پاک کنید. در اصطلاح سر و باسن کودک را تمیز کنید .و برای شستشوی بدن وسواس به خرج ندهید.
- با حمایت از سر و گردن کودک ، کودک خود را از تشت حمام خارج کنید. سپس او را به پشت روی یک حوله نرم و خشک قرار دهید. در صورت امکان کودک خود را روی زمین خشک کنید .تا ریسک زمین خوردن از بین برود. اگر ناچار هستید که کودک خود را روی یک سطح بلند مانند میز خشک کنید ، همیشه یک دست را روی بدن کودک خود نگه دارید تا کنترل حرکات را داشته باشید و کودک زمین نخورد.
- کودک خود را با یک حوله نرم بپیچید و خشک کنید.
- منظور از خشک کردن پوست کودک زیر بغل ، کشاله ران ، زیر چانه ، اطراف گردن و پشت گوش ها می شود. این کار را با ملایمت زیادی انجام دهید.
- اگر پوست بدن کودک شما خشک است ، یک کرم یا پماد بدون عطر به پوست کودک خود بمالید. همچنین می توانید از روغن های ماساژ بدن کودکان که بدون رایحه هستند استفاده کنید.
- اگر کودک پوست حساسی دارد و یا پوستش آسیب دیده است حتما از پودر بچه استفاده کنید. و پوشک جدیدش را قرار بدهید. لباس هایش را به تن کنید و او را در یک مکان امن مانند تختخوابش قرار دهید.
- آب حمام را خالی کنید و تشت را برای استحمام بعدی ضدعفونی کنید.
- بهتر است که نوزاد بعد از استحمام تغذیه شود. نوزاد با حالت گرسنگی نباید استحمام شود .چرا که باعث ضعف او می شود. لذا فاصله ی شیردهی قبل و بعد از استحمام باید کنترل شود.
ندتا
*** نکات پایانی در خصوص استحمام کودکان
استحمام نوزادان نیاز به تمرین دارد و به مرور زمان مهارت لازم در این کار به دست می آید. در صورتی که می توانید از کسی برای اینکار کمک بگیرید دریغ نفرمایید. در زمان استحمام کودک تمام تمرکز خود را به این کار اختصاص دهید.ترجیحا تلفن خود را خاموش کنید. و زمان پخت غذا را به یک وقت دیگر موکول کنید. متاسفانه مواردی مشاهده شده است که مادر به واسطه ی عدم تمرکز و وقفه در مراحل انجام استحمام کودک خود را با مخاطرات جدی همراه کرده است. کودکان معمولا تا سه ماهگی به حمام عادت می کنند.لذا سعی کنید در این بازه استحمام کودک را با صبوری و شکیبایی انجام دهید .
سعی کنید حمام دادن را برای کودکان به یک تجربه ی لذت بخش تبدیل کنید. اگر کودک شما حمام کردن را دوست ندارد یکبار سر و باسن او را بشویید .و بار دیگر استحمام کامل را انجام دهید با اینکار قدری از مزاحمت ایجاد شده برای او کاهش می باید و نظافت او نیز تضمین می شود. توجه داشته باشید که در فرایند استحمام نوزاد خود از هرگونه خشونت و بدرفتاری با کودک پرهیز کنید.