اسباب بازی
اسباب‌بازی یکی از اصلی‌ترین وسایل مورد نیاز برای کودکان است که از بدو تولد کودک مانند جغجغه، با انگیزۀ سرگرم کردن کودک برای او تهیه می‌شود. اسباب‌بازی قدمت چند هزار ساله دارد و باستان‌شناسان در یافته‌های خود به اسباب‌بازی‌هایی مانند قرقره و عروسک حیواناتی که از سنگ و فلزات و… ساخته شده بودند، دست یافته‌اند.
این مسئله اهمیت اسباب‌بازی در رشد و پرورش کودکان و نیازی که انسان‌ها از بدو تولد بدان دارند را نشان می‌دهد. به‌تدریج اسباب‌بازی‌ها از جنبۀ سرگرمی فراتر رفته و در جهت تربیت و رشد کودکان و نیز در جهت آموزش و شکوفایی آنها خلق شدند.
امروزه تنوع و گسترۀ اسباب‌بازی‌ها بسیار وسیع شده و شرکت‌های تولیدکننده‌ای در جهان وجود دارند که در تلاش برای بالا بردن سطح کیفیت ظاهری، رنگ‌ها و طرح‌های متنوع اسباب‌بازی‌ها هستند. در ادامه چند نکتۀ کلیدی و مهم که والدین در هنگام خرید اسباب‌بازی برای فرزندان خود باید بدان توجه کنند را مطرح می‌کنیم.
اسباب‌بازی‌ها باید متناسب با سن کودکان باشند
بهینه است والدین در هنگام خرید اسباب‌بازی به سن و میزان درک کودک نسبت به محیط پیرامون، دقت نمایند. به‌طور مثال برای کودکان کم سن و سال یعنی در سنین پیش از سه سالگی، بازی با اسباب‌بازی‌هایی که قطعات کوچک دارند، مناسب نیست؛ وسایلی مانند بلوک‌های پلاستیکی و پازل با قطعات ریز از این دسته اند.
زیرا کودکان در این سنین هر شی کوچکی را ممکن است به دهان خود فرو ببرند و تلاش کنند آن را بخورند. از جهت دیگر باید توجه داشت که بعضی اسباب‌بازی‌ها با مواد شیمیایی ساخته شده‌اند و برای کودکان خردسال مضر هستند، مثل خمیرهای بازی و غیره. همچنین اسباب‌بازی‌هایی که برنده و با لبه‌های تیز هستند را برای کودکان در سنین پایین تهیه نکنید.
بنابراین دقت به ایمنی اسباب‌بازی‌ها برای کودکان و خردسالان امری حائز اهمیت است.
اسباب بازی میتواند در پرورش و رشد و تربیت کودک نقش خوبی ایفا کند
در مورد اسباب‌بازی‌ها، سرگرم‌کننده بودن آنها صرفاً کافی نیست، زیرا کودکان زمان زیادی را با آنها می‌گذرانند. بنابراین علاوه بر سرگرم‌کننده بودن، بهتر است که در پرورش و رشد و تربیت کودکان نقش موثری ایفا کنند. مسئلۀ پرورش دارای ابعاد مختلف جسمی، روحی و روانی است.
بعضی اسباب‌بازی‌ها آموزشی هستند و می‌توان در جهت آموزش به کودکان از آنها بهره گرفت. اسباب‌بازی‌هایی که ابعاد آموزش زبان، آموزش ریاضی، آموزش نقاشی یا هنرهای دیگر، آموزش بیان درست کلمات و مباحث اخلاقی یا الفبا و شعر و غیره را دارند. همچنین اسباب‌بازی‌هایی که خلاقیت، قوۀ تخیل و هوش کودک را تقویت می‌کنند.
بازی‌های فکری، پازل‌ها و حتی تلسکوپ‌ها، میکروسکوپ‌ها و وسایل آزمایش‌های علمی ساده و غیره از این دست اسباب‌بازی‌ها محسوب می‌شوند. بعضی اسباب‌بازی‌ها نیز فعالیت‌های بدنی مفیدی برای کودک دارند مانند اسکیت، دوچرخه، سورتمه و وسایل ورزشی ویژۀ کودکان و یا بیلچه‌ها و غیره که از این سنخ اسباب‌بازی‌ها هستند.
همچنین اسباب‌بازی‌هایی که در آنها والدین می‌توانند اوقات خود را با کودکشان بگذرانند و حالت تعاملی بین کودکان و والدین دارند و فرصتی مناسب را برای شناخت روحیات اخلاقی کودکان برای والدین فراهم می‌آورند و همچنین فرصتی برای آموزش مسائل اخلاقی و فرهنگی به کودک را برای والدین به دست می‌دهند.
در مورد کودکان باید به سن و سال آنها توجه کرد
زیرا گاهی اسباب‌بازی‌ها باعث ترس و وحشت در کودکان می‌شوند و غالباً این مسئله به سن و سال آنان باز می‌گردد. والدین باید به این مسئله توجه زیادی داشته باشند؛ زیرا گاهی این قبیل اسباب‌بازی‌ها اگر در طول شب، در اتاق کودک باشند، باعث ترس و وحشت او می‌شوند. در این مواقع گاهی کودکان قادر نیستند ترس‌های خود را بازگو کنند و از بابت آن خجالت می‌کشند.
لذا والدین باید سعی کنند حق انتخاب اسباب‌بازی را به کودکان بدهند و در صورتی که کودک اسباب‌بازی را انتخاب کرد که متناسب با سن و سال او نبود، او را قانع سازند و از خرید آن ممانعت کنند.
همچنین در مورد اسباب بازی‌هایی که به کودک هدیه داده می‌شود، حتما والدین بررسی لازم را انجام بدهند و در صورتی که تناسبی با سن و علاقۀ کودک نداشت، آن را از کودک دور سازند.
نکته دیگر این است که اسباب‌بازی باید بتواند در کودک ایجاد انگیزه کند، اسباب‌بازی‌هایی که وسایل و ابزار شغل‌ها و حرفه‌های مختلف و نیز ابزار ورزشی و موسیقی و… هستند، جزو این دسته از اسباب‌بازی‌ها می باشند. نکتۀ دیگر آنکه اسباب‌بازی‌ها باید متناسب با فرهنگ جامعه و خانواده و ارزش‌های موجود در آنها باشد.
عروسک‌ها با لباس‌های نیمه برهنه و صرفاً با زیبایی‌های جسمانی، به کودک توجه به ظاهر و زیبایی ظاهری را به‌عنوان یک ارزش نشان می‌دهند. از این حیث خوب است که از آغاز به کودکان خود توجه به زیبایی‌های معنوی و باطنی را با خریدن اسباب‌بازی‌هایی که بتواند چنین مسائلی را منعکس کند، بیاموزیم.
