با شیوع همه‌گیری کرونا شکل زندگی خانواده‌ها به طرز چشم‌گیری تغییر کرد، روابط محدود شدند، دسترسی‌ها از میان رفتند و حمایت عاطفی نیز تحت‌تاثیر قرار گرفت؛ یکی از این تغییرات مهم و اساسی، تغییر شیوه‌ی آموزش به کودکان بود. آموزش حضوری ناگهان به آموزش مجازی و از راه دور تبدیل شد. جدای از آماده نبودن زیرساخت‌های کشور برای انجام چنین طرحی و دشواری‌های آن، حتی در مناطقی که امکانات در اختیار بود نیز موارد پیش‌بینی نشده این فرآیند را مختل کردند. شاید شما هم به واسطه‌ی داشتن دانش‌آموز در خانواده و یا دیدن اطرافیان خود، از ابعاد دشوار این نوع آموزش مطلع باشید. کلاس‌های آنلاینی که هر کدام در ساعات متفاوتی برگزار می‌شوند، نبود وسایل الکترونیکی کافی برای هر یک از کودکان، کمبود وقت والدین و خستگی در جهت همراهی بچه‌ها، همه و همه باعث شده که مراقبانی که با کودکان سر و کار دارند، به‌ویژه مادران شرایط را به شدت دشوار تلقی کنند.
اما با وجود همه‌ی مسائل ذکرشده، شاید اصلی‌ترین موضوعی که والدین اغلب از آن شکایت می‌کنند، عدم همکاری خود بچه‌هاست. اگر پای صحبت والدین بنشینید و یا خود یکی از آنها باشید، درمی‌یابید که آموزش مجازی تمام روز را درگیر می‌کند و بخش اعظم آن صرف متمرکز نگه‌داشتن بچه‌ها در کلاس می‌شود. گوشی‌های موبایل و وسایل الکترونیکی جذابیت‌های زیادی برای کودکان دارند و طبیعی و بهنجار است که آنها به دنبال کشف و استفاده از این قابلیت‌ها باشند؛ علاوه بر این کودکان نیز تمایل دارند که در این فضای ارتباطی با دوستان خود ارتباط برقرار کنند و این امر به تنهایی برای حواسپرتی آنها کافی‌ست. اما با وجود تمام عوامل ذکرشده می‌توان راه‌های مناسبی برای افزایش کارآمدی این فضا یافت که بتوانند آموزش مجازی و آنلاین را هم برای کودکان و هم برای والدین موثرتر سازند.
اولین موضوعی که والدین باید به آن توجه کنند این است که کودکان نیازمند فضایی امن، ساکت و آرام برای پرداختن به درس‌های خود هستند. متاسفانه آموزش مجازی باعث شده که کارهای زیادی که انجام هر کدام از آنها به تنهایی نیازمند صرف زمان است، در یک زمان و مکان انجام شوند، برای مثال والدین ممکن است برای صرفه‌جویی در وقت زمان کلاس آنلاین و غذا خوردن کودک را ترکیب کنند. اعمال مرز و محدودیت تا حد بسیار زیادی می‌تواند کمک‌کننده باشد؛ همان‌گونه که کودکان سابق بر این در مدارس در ساعات مشخصی در کلاس‌ها حضور می‌یافتند پس بنابراین چنین روتینی را نیز برای کلاس‌های مجازی نیاز دارند. با این کار به کودک این پیام داده می‌شود که حضورش در کلاس جدی است و باید تمام توجهی که در توانش است را مبذول دارد.
آموزش مجازی
همچنین بخوانید: فضای مجازی و 7 راهکار کنترل کودکان
در واقع برای اینکه بخواهیم کودکانمان درس را جدی بگیرند، ابتدا باید خودمان پیش‌قدم شویم. می‌توانیم اتاقی را به این کار اختصاص دهیم و حتی برای آن نامی هم انتخاب کنیم؛ مثلا مدرسه‌ی رویایی! و یا اگر چنین امکاناتی در دسترس نبود، بخشی از خانه را به شکل ویژه‌ای تزیین کنیم که کودک متوجه باشد باید در زمان کلاس‌هایش و یا نوشتن تکالیف در آن مکان حضور داشته باشد. تصور کنید که اتاق بازی همان مکانی باشد که باید در آن درس خواند؛ کوچکترین محرکی باعث حواسپرتی و انحراف توجه او می‌گردد و حفظ تمرکز را دشوار می‌سازد.
دومین مساله‌ای که باید در نظر گرفته شود این است که کودکان دبستانی، به‌ویژه بچه‌های کلاس اولی، به شدت برای شروع و پیشرفت در درس به تشویق نیاز دارند. کوچکترین کار و حرکت رو به جلوی آنها نباید از قلم بیفتد و دائما باید توسط پدر یا مادر یادآوری و تا حدی بزرگنمایی گردد. در این بین اگر هم انتقادی وجود دارد، لازم است که بعد از هزاران تشویق به زبان آورده شود. کودکان در این سن وسال به شدت نسبت به نظرات والدین و معلم راجع به عملکرد خود حساس و گوش به زنگ هستند پس اگر نیاز به تمرین و تلاش بیشتری وجود دارد، تمامیت و هویت کودک باید حفظ شود و هم‌چنان احساس دوست‌داشتنی بودن کند، کودک باید با یادآوری زمان درس و تکلیف احساس خوشایندی داشته باشد. اگر کودکی داریم که دائما از کلاس‌ها فرار می‌کند و یا بهانه می‌گیرد، ابتدا باید علت را در خودمان و رفتارمان جستجو کنیم.
موضوع سوم، درک احساسات و خستگی‌های کودک است. کودکان مدت زمان کمتری قادر به حفظ تمرکز خود هستند و این مساله در مورد کودکانی که نقص توجه/ بیش‌فعالی دارند نیز شدیدتر است؛ بنابراین لازم است که والدین بعد از 20 دقیقه درس و یا تمرین، آنها را به استراحت و گرفتن انرژی دوباره تشویق کنند. باید توجه داشته باشیم که گاهی اوقات کمالگرایی ما و نیاز به بهترین و بی‌نقص بودن، مستقیما روی کودکانمان اثر می‌گذارد و آنها را از پا درمی‌آورد؛ چه بسیار کودکانی که به خاطر ترس ناشی از مورد قبول واقع نشدن، احساس ناتوانی می‌کنند و به خود اجازه‌ی ابراز وجود در موقعیت‌های مختلف را نمی‌دهند. برای درک کردن احساسات کودک باید بدانیم که آنها بخشی از حمایت خود را از گروه همسالان خود دریافت می‌کنند، پس طبیعی است که نیاز داشته باشند که با آنها در ارتباط باشند.
معایب آموزش مجازی
معایب آموزش مجازی
.1 نداشتن انگیزه در دانش آموزان
تصور می شد که یادگیری آنلاین روش تعاملی و فراگیر جدید برای آموزش نسل جدید دانش آموزان باشد. اگرچه، نتایج برعکس صحبت می کنند. اقیانوس های بی پایان متون، آزمون ها، تکالیف یادگیری مکرر و MCQ باعث شده است که دانش آموزان انگیزه خود را برای بازدید مجدد از پورتال یادگیری از دست بدهند.
دانش آموزان از بی انگیزگی به دلیل عدم تماس بین فردی بین دانش آموزان و معلم در کلاس های آنلاین شکایت دارند. نیاز به تعامل فیزیکی بین دانش آموزان نیز یک ضرورت برای حفظ تعامل است که روش یادگیری آنلاین هنوز پاسخی برای آن ندارد. موسسات باید درس های تعاملی را به دانش آموزان ارائه دهند.
. 2 مشکلات زیرساختی
اگرچه یادگیری آنلاین به ساختمان‌های بزرگ، کلاس‌های درس بزرگ، صندلی‌ها، میزها، تخته سیاه، گچ نیازی ندارد، به این معنی نیست که نیازی به زیرساخت وجود ندارد. نیاز به کامپیوتر، نرم افزار کافی، برق ثابت و اینترنت با پهنای باند بالا یک تقاضای بزرگ است.
در اکثر کشورهای توسعه یافته، این زیرساخت از طریق کتابخانه های عمومی در دسترس عموم است، در صورتی که آنها شخصاً توانایی پرداخت آن را نداشته باشند. اما برای کشورهای در حال توسعه مانند هند، پاکستان، بنگلادش و بسیاری دیگر، این کیفیت زیرساخت تنها برای چند درصد از جمعیت در دسترس است.
.3 سواد دیجیتال و مسائل فنی
اگرچه نسل جدید در کار با رایانه مهارت دارد، لزوماً به سواد دیجیتال ترجمه نمی شود. یادگیری ماهرانه از طریق یک سیستم آنلاین مستلزم درک عملکرد چندین نرم افزار است که منحنی یادگیری بزرگی را ارائه می دهد. همچنین، دانش آموزان باید آداب ارتباط آنلاین را درک کنند و حقوق و مسئولیت های دانش آموز را در یک محیط یادگیری آنلاین بدانند.
مشکل بزرگتر مشکلات فنی ثابتی است که معلمان و دانش آموزان در این سیستم عامل ها با آن مواجه هستند. این مشکلات اغلب برای رفع نیاز به پشتیبانی فنی دارند که باعث اختلال مکرر در جریان یادگیری می شود.
.4عدم تعامل حضوری
انسان ها حیوانات اجتماعی هستند. رشد اینترنت به این اصل بستگی دارد که انسان‌ها همیشه کنجکاو هستند تا با یکدیگر تعامل داشته باشند و بیشتر بدانند. گفتنی است، در سطح روانشناختی، تعامل مجازی نمی تواند تعامل فیزیکی را تقلید کند.
حضور فیزیکی در داخل کلاس با معلم و همسالان خود اغلب به فضایی منجر می شود که نمی توان آن را از طریق ابزارهای مجازی تکرار کرد. مدل فیزیکی همچنین نظم و انضباط را تضمین می کند زیرا دانش آموزان نمی توانند وب کم را خاموش کنند و چرت بزنند. کلاس های فیزیکی همچنین به معلمان اجازه می دهد تا توجه شخصی بیشتری به نیازهای هر دانش آموز داشته باشند. با این حال، ماژول‌های آموزش الکترونیکی تعاملی می‌توانند به بهبود تعامل دانش‌آموز کمک کنند.
.6 عدم وجود گزینه های آموزشی آنلاین و EdTech برای نیازهای ویژه دانش آموزان
بخشی از دانش آموزانی که در تکامل یادگیری آنلاین به طور کامل نادیده گرفته شده اند، دانش آموزان با نیازهای ویژه هستند. دانش آموزان با نیازهای ویژه به روشی شخصی تر و عملی تر برای آموزش نیاز دارند.
اگرچه فناوری به شدت پیشرفت کرده است، اما هنوز هم به شدت به نیاز به یک متخصص یا معلم برای حضور تمام وقت برای هدایت دانش‌آموز در انجام وظایف بستگی دارد. این مشکلات باعث شده است که دانش آموزان با نیازهای خاص در مسیر تحصیلی خود از دیگران عقب بمانند.
.7 ساختار و کیفیت دوره
تصور می‌شد که تغییر به یادگیری آنلاین و سایر ابزارهای آموزشی مدرن حتی در برنامه درسی و ساختار دوره نوسازی را به همراه خواهد داشت. متأسفانه اینطور نبوده است. موسسات حتی پس از جابجایی آنلاین، برنامه درسی و ساختار دوره های منسوخ خود را حفظ کرده اند. با توجه به اینکه شرکت هایی مانند گوگل و تسلا تصمیم به کنار گذاشتن سقوط کرده اند.
همچنین بخوانید: درمان های روانپزشکی کودک و نوجوان
گفتن جملاتی مانند “میدانم برای دوستانت دلتنگ هستی اما این موقعیتی موقتی است و ما به کمک یکدیگر از پس آن برمی‌آییم” می‌تواند قدم مثبتی در جهت نشان‌دادن همدلی با آنها باشد.
و در نهایت باید بدانیم که شروع هر فعالیت جدیدی می‌تواند دشوار باشد و انرژی بسیار زیادی را طلب کند، ما به عنوان والدین باید بتوانیم جعبه‌ابزار مناسب برای رویارویی با این فعالیت‌ها را در اختیار کودکانمان قرار دهیم و آنها را آماده سازیم. یکی از کارهایی که می‌توانیم انجام دهیم تنظیم‌کردن اهداف کوتاه مدت برای آن‌هاست؛ برای مثال اگر ما در طول روز زمانی برای درس خواندن و مشق نوشتن درنظر می‌گیریم، پس باید زمانی هم برای بازی و فعایت‌های مورد علاقه‌ی آنها درنظر بگیریم، مثلا تهیه کردن جدولی از فعالیت‌های جذابی که بعد از درس خواندن می‌توان به آنها پرداخت یکی از این راه‌هاست.
کودک ما باید بداند که پرداختن به درس‌ها حتی اگر به صورت مجازی باشند، اهمیت زیادی دارد، اما این بدان معنی نیست که نباید کاری جز آنها انجام دهد؛ بسیاری از والدین تصور می‌کنند که کودکان بصورت پیش‌فرض اهمیت این موضوع را درک می‌کنند و نیازی نیست که در موردش حرف بزنند. داشتن فعالیت‌های جایگزین به کودک این اطمینان و شوق را می‌دهد که زمان دشوار تمرکز و یادگیری سپری خواهد شد و باعث می‌شود که حتی علاقه‌اش به درس افزون گردد.
