کودکان زودرس ، کم وزن و نارس به هنگام تولد

کودکان زودرس ، کم وزن و نارس به هنگام تولد

مقدمه:

بچه هایی که 3 هفته یا بیشتر ، قبل از پایان 38 هفته کامل حاملگی متولد می شوند یا وزن آن ها کمتر از 2500 گرم است زودرس نامیده میشوند .تحقیقات نشان میدهد نوزادان زودرس در معرض مشکلات متعددی قرار دارند . وزن هنگام تولد بهترین پیش بین برای بقا و رشد سالم بچه است . بسیاری از نوزادانی که وزن آن ها از1500 گرم کمتر است دچار ناتوانی های خفیف (ناتوانی خفیف شامل  هوش کمتر از متوسط،ناتوانی های یادگیری، مشکلات خفیف در کنترل حرکتی، مشکلات رفتاری) و عمده (ناتوانی عمده شامل: فلج مغزی عقب ماندگی ذهنی ، ونقایص بینایی و شنوایی) میشوند. بیماری مکرر، بی توجهی ، بیش فعالی ، تاخیر در رشد زبان، نمرات کم در آزمون هوش، نارسایی هایی در یادگیری تحصیلی، ومشکلات هیجانی و رفتاری برخی از مشکلاتی هستند که در طول کودکی و نوجوانی ادامه یافته و به در بزرگسالی گسترش می یابند .

کودکان زودرس و کم وزن و نارس به هنگام تولد کیدز24

چه عواملی باعث زودرسی نوزاد میشود ؟    کودکان زودرس ، کم وزن و نارس به هنگام تولد

مادرانی که دچار سوتغذیه هستند ودر معرض سایرتاثیرات محیطی زیان بخش قرار دارند وتحت مراقبت پیش از تولد مناسب  قرار نداشته اند ، کودکانشان زود رس با وزن کم متولد میشوند .

زودرسی در بین دوقلوها شایع تر است ، به طور متوسط دوقلو ها تقریبا سه هفته زودتر متولد میشوند و چون فضای داخل رحم محدود است ، دوقلو ها بعد از بیستمین هفته ی حاملگی ، وزن کمتری از بچه های تکی کسب میکنند .

خیلی از بچه هایی که به هنگام تولد با وزن کم متولد میشوند و وزن آنها فقط یک کیلو گرم است معلولیتی ندارند و اغلب آنها زندگی عادی دارند .

نوزادان در این بخش به  دو دسته تقسیم میشوند :   کودکان زودرس ، کم وزن و نارس به هنگام تولد

نوزادان زودرس :

آنهایی هستند که چند هفته قبل از وقت مقرر متولد شدند با اینکه کوچک هستند بر اساس مدت زمانی که در رحم بودند وزنشان مناسب است .

نحوه رشد کردن بچه های زود رس به مقدار زیاد  به رابطه والد_فرزند بستگی دارد ، والدینی که شرایط زندگی استوار تر و حمایت اجتماعی دارند می توانند بر فشار های مراقبت کردن بچه های زود رس غلبه کنند و در این موارد بچه های زود رس بیمار فرصت خوبی دارند تا در اواسط کودکی به رشد کافی برسند .

نوزادان نارس یا سبکتر از حد انتظار :  کودکان زودرس ، کم وزن و نارس به هنگام تولد

کودکان زودرس و کم وزن و نارس به هنگام تولد24

با در نظر داشتن طول مدت حاملگی ، کمتر از وزن مورد انتظار هستند .

برخی از بچه های نارس در واقع دوره کامل حاملگی را طی کرده اند ولی معمولا دچار مشکلات جدی هستند .

نوزادان نارس دچار چه مشکلاتی هستند ؟

در طول سال اول به احتمال بیشتری میمیرند

دچار عفونت میشوند

شواهدی از آسیب مغزی در آن ها وجود دارد

در اواسط کودکی،نمرات هوش کمتری دارند کم توجه هستند و در مدرسه پیشرفت کمی دارند و از لحاظ اجتماعی ناپخته هستند.

چه عوالی باعث به دنیا آمدن نوزاد  نارس میشود ؟    کودکان زودرس ، کم وزن و نارس به هنگام تولد

شاید مادران کودکان نارس تغذیه مناسبی در زمان بارداری نداشته باشند

جفت به طور طبیعی عمل نکرده باشد یا خود بچه ها نقایصی داشته اند که به آن ها اجازه نداده آن طور که باید رشد کنند .

جفتی که به طور طبیعی عمل نمیکند باعث می شود هورمون های استرس از مادر به جنین منتقل شود؛  در نتیجه بچه های نارس به احتمال زیاد دچار نقایص عصب شناختی پیش از تولد می شوند که توانایی آن ها را در کنترل کردن استرس برای همیشه ضغیف می کند .

چه اقداماتی به رشد کودکان زودرس کمک میکند ؟   کودکان زودرس ، کم وزن و نارس به هنگام تولد

از یک سری تحریکات استفاده میشود مثل :

برخی مراکز کودکان زود رس را در ننو های معلق قرار میدهند یا روی تخت های آبی میگذارند وجایگزین حرکت آرامی  است که وقتی در رحم مادر بودند از آن بهره مند میشدند .

آویزی جنبان

ضبط صوتی که صدای ضربان قلب ، موزیک ملایم یا صدای مادر را پخش میکند

تماس، نوع بسیار مهم تحریک است . لمس کردن پوست ، مواد شیمیایی مغزی خاصی را آزاد میکند که به رشد جسمانی کمک میکند . پژوهش ها نشان میدهد، وقتی نوزاد زودرس را روزی چند بار ماساژ دادند سریعتر وزن کسب کرد ودر پایان سال اول در مقایسه با نوزادان زودرسی که مورد تحریک قرار نگرفته  بودند ، از نظر رشد ذهنی و حرکتی پیشرفت کردند .

چه نوع مراقبتی کمک شایانی به کودک زودرس میکند ؟

مراقبت کانگورویی یا پوست به پوست ، مداخله ای است که به راحتی دردسترس قرار دارد و به بقا و بهبود بچه های زودرس کمک زیادی میکند .

فواید مراقبت کانگورویی چیست ؟

تماس پوست به پوست ، اکسیژن رسانی به بدن بچه ، تنظیم دما ، خواب ، تغذیه با پستان،افزایش وزن و بقای بچه را تقویت میکند .

کودکان زودرس و کم وزن و نارس به هنگام تولد کیدز24

این نوع مراقبت تمام وجوه حسی را برای بچه تامین میکند  :

مثل شنوایی از طریق صدای والد

بویایی از طریق مجاورت والد

لامسه از طریق تماس پوست به پوست

دیداری از  طریق حالت عمودی

چه اقداماتی به کودکان زود رس کمک میکند ؟

مادران و پدرانی که از نوزادان زودرس خود مراقبت کانگورویی میکنند در مقایسه با بچه های که مورد چنین مراقبتی قرارنمیگیرند در مقیاس های رشد ذهنی و حرکتی در سال اول ،نمرات بالاتری کسب میکنند .

فرزند پروری گرم وصمیمانه که به بچه های زود رس کمک میکند تا توجه خود را حفظ کنند  مثل : نشان دادن اسباب بازی به کودک و حرف زدن درباره ی ویژگی های آن ، برای تقویت رشد شناختی و زبان اولیه بسیار مفید است .

تحقیقات نشان میدهد :

کیفیت محیط خانوادگی در نوزادان زود رس تاثر گذار است ؛ بچه هایی که در خانواده های با ثبات بزرگ شده اند در مقیاس های هوش و سازگاری روانشناختی به خوبی کودکانی که مشکلات تولد نداشتند عمل کردند .

آن هایی که با فقر و آشفتگی خانوادگی و والدینی که بیماری روانی داشته اند مواجه بودند اغلب مشکلات یادگیری جدی و مشکلات رفتاری و آشفتگی هیجانی دارند .

در مجموع اگرتعادل کلی رویداد های زندگی به سمت مطلوب متمایل شود ، کودکان مبتلا به مشکلات جدی تولد می توانند به طرزموفقیت آمیزی رشد کنند .

مراقبت از کودکان نارس و زودرس توسط والدین نیاز به آموش دارد که شما میتوانید از متخصصین زنان و زایمان در  مجموعه کیدز 24  مشاوره بگیرید .

نگارنده : سارا علیخواه  کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی