وقتی که در انتظار تولد کودک دلبندتان هستید گاهاٌ دچار سردرگمی یا استرس هایی میشوید، احتمالا نمیتوانید تمام نیاز های نوزادتان در روز های اولیه را حدس بزنید یا ندانید به چه نکاتی باید بیشتر توجه کنید یا شاید تصور روز های اولیه حضور کودک در آغوشتان برای شما دشوار باشد. این قبیل نگرانی ها طبیعی است و ممکن است حتی تنش هایی را هم به شما وارد کند. اما ما در اینجا لیستی از مراقبت های اولیه کودک بدو تولد را در اختیار شما عزیزان قرار داده ایم تا نگرانی شما را به حداقل برسانیم.
کودک بدو تولد
نحوه شیر دادن کودک، نحوه خوابیدن کودک، روش های پوشک کردن کودک و برقراری راه های ارتباطی با کودک از جمله مواردی است که در بدو تولد نوزاد بسیار حائز اهمیت است وجز مراقبت های اولیه کودک بدو تولد به حساب می آید، به همین جهت باید به آن پرداخته شود زیرا سبب آرامش و ایجاد حس امنیت در کودک دلبندتان میشود.
شیر دهی به کودک: اگر مادر نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد را بلد نباشد، نه تنها خیلی زود از این کار خسته و کلافه میشود، بلکه ماندن شیر در سینه مادر سبب ایجاد درد و در نهایت عفونت هایی میشود که میتواند منجر به سرطان شود. یادگیری نحوه صحیح شیر دادن هم برای مادر هم برای کودک مفید است و خطرات ابتلا به بیماری ها و عفونت های احتمالی را کاهش میدهد.
برای اینکه به صورت صحیح به نوزاد شیر بدهید جایی مناسب را انتخاب کنید. جایی که پشت و کمر شما راحت است(میتوانید به جایی تکیه دهید.) کودک را رو به روی سینه خود قرار داده و تماس پوستی برقرار کنید زیرا سبب افزایش احساس امنیت در کودک و در نهایت بهتر شیر خوردن او میشود. سپس، انگشت خود را پایین نوک سینه قرار دهید تا کودک به آسانی بتواند شیر بخورد.
سعی کنید لب های کودک را به نوک سینه خود نزدیک کنید. در صورتی که کودک تمایل به شیر خوردن داشته باشد، دهان خود را باز میکند. دفعات شیر خوردن نوزادان هم از موضوعاتی است که بسیار حائز اهمیت میباشد. دفعات شیرخوردن برای کودکان متفاوت است زیرا فیزیولوژیک بدن هر کودک با کودک دیگر فرق دارد اما در اکثر کودکان سالم، معده نوزاد هر 90 دقیقه تخلیه میشود و نوزادان نیاز به تغذیه مجدد دارند.
نحوه خوابیدن کودک: خواب کافی، عاملی است که سلامت نوزاد در گروی آن است. طبق آمار های به دست آمده توسط پژوهشگران، نوزادان در روز های اولیه به 14 تا 18 ساعت خواب نیاز دارند. برخی از نوزادان حتی 19 ساعت در طول شبانه روز میخوابند و این موضوع کاملا طبیعی است. روند تکامل نوزاد در خواب ادامه پیدا میکند بنابراین از زیاد خوابیدن کودکتان نگران نباشید.
توجه داشته باشید که نوزادان به صورت پیوسته نمیخوابند و معمولا در روز های اول هر دو ساعت بیدار میشوند. برای بهتر خوابیدن کودک سعی کنید اتاق یا جایی که او میخوابد را تاریک کنید. کودک را روی تخت خود نخوابانید، او را در گهواره یا کریر قرار دهید و گهواره را به آرامی تکان دهید. در گهواره وسایلی مانند عروسک، اسباب بازی، بالشت، پتو و مواردی از این قبیل قرار ندهید. میتوانید در صورت مقاومت کودک در برابر خوابیدن از پستونک استفاده کنید.
نحوه پوشک عوض کردن نوزاد: آب، دستمال مرطوب، پوشک، حوله یا زیر انداز نرم و کرم یا وازلین، وسایلی هستند که به هنگام تعویض پوشک نوزاد به آن ها نیاز دارید. اول از همه دست هایتان را به خوبی بشورید تا مانع انتقال ویروس و باکتری به بدن کودک شوید. سپس کودک را در جای مناسب قرار دهید و زیر او حوله، ملحفه یا زیر انداز نرم بیاندازید. چسب های پوشک قبلی را باز کرده و اگر مدفوعی بر روی بدن کودک است با استفاده از آب و پنبه آن را به آرامی تمیز کنید برای این کار میتوانید از دستمال مرطوب هم استفاده کنید.
پوشک قبلی را به آرامی در بیاورید(برای این کار به آرامی پاهای کودک را بلند کرده و پوشک را به سمت خود بکشید.) و پوشک جدید را جایگزین کنید. توجه داشته باشید در حین تعویض پوشک، دست های کودک کثیف نشوند. بعد از جایگزین کردن پوشک جدید ناحیه خصوصی کودک را با آب و پنبه تمیز کنید تا از عفونت ها دور بماند. کمی زمان بدهید تا پوست کودک با جریان هوا خشک شود و بعد از آن میتوانید از حوله نرم یا دستمال تمیز جهت اطمینان از خشک شدن کودک، استفاده کنید.
برای جلوگیری از ایجاد حساسیت های پوستی کودک به پوشک، حتما از وازلین یا کرم های مرطوب کننده معتبر و مناسب کودک استفاده کنید. برای عدم ایجاد حساسیت ها سعی کنید پوشک کودک را زود به زود عوض کنید. به سایز پوشک هم توجه داشته باشید تا کودک اذیت نشود، یک پوشک مناسب نه تنگ است نه گشاد. پوشک باید کاملا جمع و جور باشد و سبب قرمزی بدن کودک نشود.
برقراری راه های ارتباطی با نوزاد بدو تولد
بیشترین و تاثیر گذار ترین راه ارتباطی نوزادان لمس ، بو و گریه میباشد. شاید تعجب کنید اما نوزادان با بوییدن، شما را میشناسند. با لمس کردن عشق و محبت شما را دریافت میکنند و با گریه کردن در تلاش برای برقراری ارتباط هستند.
حس بویایی نوزادان:نوزادان توانایی تشخیص چهره و شناخت والدینشان از این طریق را ندارند، عاملی که سبب شناخت والدین توسط نوزادان میشود، حس بویایی آن ها است.
کودکان با بوییدن مادر، احساس آرامش و امنیت به دست میآورند. هیچ عطری برای کودکان موثر تر از عطر طبیعی بدن مادرنیست. حتی میتوانید امتحان کنید زمانی که از عطر و ادکلن متفاوت استفاده میکنید، نوزاد به راحتی متوجه میشود و کمتر از همیشه شیر میخورد یا مداوم گریه میکند. توجه به حس بویایی نوزاد نیز یکی دیگر از مراقبت های اولیه کودک بدو تولد می باشد که خیلی از والدین نسب به آن بی توجه هستند.
لمس کردن نوزاد: تماس پوستی یا به عبارتی لمس کردن با رشد و تکامل کودک ارتباط مستقیم دارد. پژوهشگران طی تحقیقات مداوم و نتایج به دست آمده معتقدند بچه هایی که به خوبی لمس نمیشوند، رشد نمیکنند حتی اگر همه ی نیاز های آن ها تامین شده باشد و امکانات لازم را در اختیار داشته باشند.
لمس کردن کودکان به قدری حائز اهمیت است که پزشکان توصیه میکنند زمانی را در طول روز به ماساژ دادن نوزاد اختصاص دهید. این کار را فورا بعد از زایمان شروع کنید. سعی کنید از روغن های مخصوص استفاده کنید و در زمان مناسب به ماساژ دادن کودک بپردازید. بهترین زمان هنگامی است که کودک در آرامش است و تا حدودی هوشیار هست.
گریه به نشانه ارتباط: گریه کردن نوزادان میتواند دلایل زیادی از جمله خستگی، خواب آلودگی، گرسنگی و ناراحتی داشته باشد اما در خیلی از مواقع نوزادان جهت برقراری ارتباط گریه میکنند. قطعا خواهید دید زمانی که نوزاد با بیقراری گریه میکند و وقتی او را به آغوش میکشید آرام میشود.
در واقع نوزاد وقتی به آغوش کشیده میشود ساکت میشود زیرا شرایط ارتباطی که خواستار آن بود ایجاد شده و در حال دریافت محبت است و احتمالا صدای قلب مادر را در هنگامی که او را به آغوش گرفته میشنود. گریه تنها سلاح نوزاد است به آن توجه کنید.
برای آگاهی از دیگر راه های موثر برای ارتباط با کودکان و سلامت روان آن ها بخوانید.
جمع بندی
بعد از 9 ماه بارداری و مراقبت، مواجه با حضور دلنشین کودک قطعا علاوه بر شوق و ذوق بیکران والدین، نگرانی هایی را هم در پی دارد. نگرانی هایی که حاکی از ایجاد شرایط جدید است. باید و نباید هایی که والدین از آن اطلاعی ندارند. دغدغه مندی شما برای ما با ارزش است و به همین خاطر در این مقاله سعی کردیم شما را با ابتدایی ترین وظایفتان آشنا کنیم.
نحوه صحیح فرزند پروری، شیردهی، برقراری ارتباط، همگی نکاتی در رابطه با مراقبت های اولیه کودک بدو تولد هستند و همین طور وظایفی هستند که تا مدت ها بر دوش شماست. ما سعی کردیم علاوه بر آگاه سازی شما، تجربه این وظایف را برایتان دلنشین تر و آسان تر کنیم.
سوالات متداول
1)نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد چه گونه است؟ برای اینکه به صورت صحیح به نوزاد شیر بدهید جایی مناسب را انتخاب کنید. جایی که پشت و کمر شما راحت است(میتوانید به جایی تکیه دهید.) کودک را رو به روی سینه خود قرار داده و تماس پوستی برقرار کنید زیرا سبب افزایش احساس امنیت در کودک و در نهایت بهتر شیر خوردن او میشود. سپس، انگشت خود را پایین نوک سینه قرار دهید تا کودک به آسانی بتواند شیر بخورد. سعی کنید لب های کودک را به نوک سینه خود نزدیک کنید. در صورتی که کودک تمایل به شیر خوردن داشته باشد، دهان خود را باز میکند.
2)روزانه چند مرتبه به نوزاد شیر بدهیم؟ دفعات شیرخوردن برای کودکان متفاوت است زیرا فیزیولوژیک بدن هر کودک با کودک دیگر فرق دارد اما در اکثر کودکان سالم، معده نوزاد هر 90 دقیقه تخلیه میشود و نوزادان نیاز به تغذیه مجدد دارند. بنابراین معمولا کودکان بین هر 90 دقیقه تا 2 ساعت به تغذیه یا همان شیر نیاز دارند.
3)نوزادان در روز های اولیه چقدر باید بخوابند؟ طبق آمار های به دست آمده توسط پژوهشگران، نوزادان در روز های اولیه به 14 تا 18 ساعت خواب نیاز دارند. برخی از نوزادان حتی 19 ساعت در طول شبانه روز میخوابند و این موضوع کاملا طبیعی است. روند تکامل نوزاد در خواب ادامه پیدا میکند بنابراین از زیاد خوابیدن کودکتان نگران نباشید. توجه داشته باشید که نوزادان به صورت پیوسته نمیخوابند و معمولا در روز های اول هر دو ساعت بیدار میشوند.
4)برای تعویض پوشک کودک به چه نکاتی توجه کنیم؟ آب، دستمال مرطوب، پوشک، حوله یا زیر انداز نرم و کرم یا وازلین، وسایلی هستند که به هنگام تعویض پوشک نوزاد به آن ها نیاز دارید بنابراین این وسایل را تهیه کنید. در هر حالتی مراقب کودک باشید. قسمت های خصوصی کودک را با آب و پنبه تمیز کنید و اجازه دهید با جریان هوا خشک شود و برای اطمینان از خشکی بدن کودک از حوله استفاده کنید. برای تمیز کردن کودک از دستمال مرطوب مناسب کودکان استفاده کنید. کودک را زود به زود عوض کنید تا دچار عفونت و حساسیت های پوستی نشود. حتما از پوشک مناسب با سایز ایده آل استفاده کنید.
5)راه های ارتباطی با نوزادان به چه شکل است؟ بیشترین و تاثیر گذار ترین راه ارتباطی نوزادان لمس ، بو و گریه میباشد. شاید تعجب کنید اما نوزادان با بوییدن، شما را میشناسند. با لمس کردن عشق و محبت شما را دریافت میکنند و با گریه کردن در تلاش برای برقراری ارتباط هستند. در هنگام مواجه با کودکتان از عطر استفاده نکنید و عطر طبیعی بدنتان را داشته باشید. او را مرتب نوازش کنید و حتی ساعاتی را به لمس و ماساژ دادن نوزاد اختصاص دهید. گریه تنها سلاح کودک است، به آن توجه کنید.
