تب کاوازاکی که به عنوان بیماری کاوازاکی (KD) نیز شناخته می شود، یک بیماری نادر اما جدی است که عمدتاً کودکان خردسال را تحت تأثیر قرار می دهد. اولین بار توسط دکتر تومیساکو کاوازاکی در دهه 1960 توصیف شد، این بیماری التهابی مرموز به دلیل ماهیت گریزان و پیامدهای بالقوه درازمدت، همچنان متخصصان پزشکی را به خود جلب می کند. علیرغم دهه‌ها تحقیق، علت دقیق تب کاوازاکی ناشناخته باقی مانده است، که تشخیص زودهنگام و درمان سریع را برای به حداقل رساندن تأثیر آن بر سلامت کودکان ضروری می‌سازد. در این مقاله، جنبه های کلیدی تب کاوازاکی، علائم، تشخیص، درمان و عوارض احتمالی آن را بررسی خواهیم کرد.
آشنایی با تب کاوازاکی
تب کاوازاکی در درجه اول کودکان زیر پنج سال را هدف قرار می‌دهد که شیوع آن در نوزادان و کودکان نوپا بیشتر است. اگرچه این بیماری در هر زمانی از سال ممکن است رخ دهد، اما در اواخر زمستان و اوایل بهار بیشتر شیوع دارد. علت دقیق تب کاوازاکی ناشناخته باقی مانده است، اما به طور گسترده اعتقاد بر این است که یک پاسخ ایمنی غیر طبیعی به یک محرک عفونی، احتمالاً یک عامل ویروسی یا باکتریایی است. ژنتیک نیز ممکن است نقش داشته باشد، زیرا برخی از کودکان ممکن است مستعد ژنتیکی به این بیماری باشند.
علائم تب کاوازاکی
تب کاوازاکی به طور معمول خود را در چندین مرحله مشخص نشان می دهد و علائم ممکن است از کودکی به کودک دیگر از نظر شدت متفاوت باشد. مرحله اولیه اغلب با تب شدید ناگهانی و مداوم شروع می شود که معمولاً حداقل پنج روز یا بیشتر طول می کشد. سایر علائم اولیه عبارتند از قرمزی چشم ها (ورم ملتحمه)، قرمزی و تورم لب ها و دهان (زبان توت فرنگی) و بثورات روی بدن، به ویژه در تنه و ناحیه تناسلی.
در مرحله دوم، کودکان ممکن است دچار قرمزی و متورم شدن دست‌ها و پاها شوند که با پوسته شدن پوست انگشتان دست و پا همراه است. این وضعیت که به عنوان “پوست پوست” شناخته می شود، مشخصه تب کاوازاکی است. مرحله سوم با برطرف شدن تدریجی تب و سایر علائم حاد مشخص می شود، اما در این مرحله است که در صورت عدم درمان ممکن است عوارض ایجاد شود.
تشخیص تب کاوازاکی
تشخیص تب کاوازاکی می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا علائم آن می تواند با علائم سایر بیماری های دوران کودکی همپوشانی داشته باشد. با این حال، متخصصان با تجربه مراقبت های بهداشتی می توانند ترکیب منحصر به فرد علائم مرتبط با این بیماری را تشخیص دهند. معیارهای تشخیصی برای تب کاوازاکی شامل تب بالا به مدت حداقل پنج روز، همراه با حداقل چهار مورد از پنج ویژگی بالینی زیر است:
قرمزی و تورم دست و پا (اریتم کف دست و اریتم کف پا)
بثورات روی تنه و ناحیه تناسلی
ورم ملتحمه غیر چرکی دو طرفه
قرمزی و تورم لب و دهان
لنفادنوپاتی گردنی (بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن)
آزمایشات اضافی، مانند آزمایش خون و اکوکاردیوگرافی، اغلب برای ارزیابی سطح التهاب و درگیری احتمالی قلب انجام می شود.
درمان و مدیریت
تشخیص و درمان به موقع برای کاهش خطر عوارض مرتبط با تب کاوازاکی، به ویژه آسیب به عروق کرونر، حیاتی است. درمان اولیه برای تب کاوازاکی ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG) است که محلول غلیظی از آنتی بادی ها است که به تنظیم پاسخ ایمنی کمک می کند. IVIG معمولاً به صورت تک دوز بالا تجویز می‌شود و نشان داده شده است که خطر ناهنجاری‌های عروق کرونر را زمانی که در اوایل دوره بیماری تجویز می‌شود، کاهش می‌دهد.
در برخی موارد، کودکان ممکن است برای کاهش التهاب و جلوگیری از تشکیل لخته خون، آسپرین درمانی را همراه با IVIG دریافت کنند. با این حال، آسپرین باید با احتیاط در کودکان استفاده شود زیرا خطر ابتلا به سندرم ری، یک وضعیت نادر اما بالقوه تهدید کننده زندگی است.
مراقبت های بعدی و عوارض
پس از دریافت درمان، کودکان مبتلا به تب کاوازاکی به طور کلی بهبود تدریجی علائم را تجربه می کنند. با این حال، مراجعه منظم به متخصص قلب کودکان برای نظارت بر سلامت قلب ضروری است. در برخی موارد، کودکان ممکن است برای جلوگیری از لخته شدن خون، مصرف آسپرین با دوز پایین را برای چند هفته تا چند ماه ادامه دهند.
در حالی که اکثر کودکان به طور کامل از تب کاوازاکی بهبود می یابند، برخی ممکن است عوارض طولانی مدتی را تجربه کنند که در درجه اول مربوط به قلب است. آنوریسم عروق کرونر، که برآمدگی های غیر طبیعی در رگ های خونی تامین کننده قلب هستند، در صورت عدم درمان می توانند منجر به مشکلات جدی قلبی عروقی شوند. در موارد نادر، این عوارض ممکن است به اقدامات مداخله ای یا جراحی برای ترمیم شریان های آسیب دیده نیاز داشته باشد.
نتیجه
تب کاوازاکی یک بیماری پیچیده و مرموز است که عمدتاً کودکان خردسال را درگیر می کند. علت دقیق آن ناشناخته باقی مانده است و بر اهمیت تشخیص زودهنگام و درمان به موقع برای به حداقل رساندن عوارض احتمالی تاکید دارد. با ادامه تحقیقات پزشکی، به تدریج درک بهتری از تب کاوازاکی در حال ظهور است که منجر به نتایج بهتری برای کودکان مبتلا می شود. هوشیاری والدین، مراقبان و متخصصان مراقبت های بهداشتی در شناسایی و مدیریت این وضعیت گیج کننده ضروری است.
