“بدنم متعلق به خودم است.
بدنم مال خودم است و متعلق به خودم است.
هیچ کس بجز خودم نمی‌تواند به آن دست بزند.
اگر کسی سعی در انجام این کار دارد می‌گویم “نه”.
و به سرعت می‌دوم، می‌دوم، می‌دوم و فریاد می‌زنم و دوباره می‌گویم نه.”
آموزش خود مراقبتی چیست؟
هدف از آموزش خود مراقبتی (آموزش جلوگیری از سوءاستفاده جنسی)، آموزش انواع مهارت ها به کودکان و بالا بردن سطح آگاهی آنها در این خصوص می‌باشد که باعث می‌شود کودکان در این دوران کمترمورد سوءاستفاده قرار گیرند و قربانی این امر شوند.
به طور خلاصه، آموزش خود مراقبتی شامل موارد زیر می‌شود:
-انتخاب نام درست برای قسمت‌های خصوصی بدن
-تشخیص تفاوت بین لمس ایمن و غیر ایمن بدن آنها
-مخفی نگه داشتن این راز که باعث می‌شود احساس بدی به کودکان دست دهد
-در مقابل لمس نامناسب بدن خود چه واکنشی نشان دهند
-جرات داشتن به خصوص در رابطه با بدن خودشان
چرا آموزش خود مراقبتی به کودکان مهم است؟
محافظت و مراقبت از کودکان همیشه امری طبیعی بوده است. اگرچه والدین می‌توانند تا حدی محیط اطراف کودکان را کنترل کنند، اما نمی‌توانند در همه ساعات شبانه روز مراقب آنها باشند. بچه ها به خصوص در دوران نوجوانی بدون حضور والدین از منزل بیرون می‌روند و به تفریح می‌پردازند. اما مسئله مهمی که در اینجا وجود دارد این است که دنیا همیشه مکان امنی برای کودکان نیست و مشکلاتی را برای آنها بوجود خواهد آورد.
سوءاستفاده جنسی از کودکان هیچ گونه محدودیت اجتماعی ندارد. افرادی که به کودکان تجاوز می‌کنند، می‌توانند در جامعه جزء گروه‌های آموزشی، اقتصادی، مذهبی و نژادی یا قومی باشند. بطور مشابه، کودکانی که مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند نیز، می‌توانند متعلق به یکی از این گروه ها باشند. به این معنا که هم افراد متجاوز و هم کودکان می‌توانند جزء این گروه ها باشند.
براساس آمار انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان در سال 2009، 85 درصد کودکان، افرادی که به آنها تجاوز می‌کنند را می‌شناسند و اغلب کسانی هستند که کودکان به آنها اعتماد دارند.
فرد متجاوز با کودک و خانواده او ارتباط نزدیکی برقرار می‌کند تا به کمک این رابطه بتواند او را به دام بیندازد و به هدف خود یعنی سوء استفاده جنسی از کودک برسد.
باگلی خاطر نشان کرد، بیش از 95 درصد متجاوزان به کودکان، مرد هستند. آنها می‌توانند مجرد یا متاهل باشند.او همچنین بیان کرد، بیش از یک سوم تجاوزهای اتفاق افتاده ،مربوط به نوجوانان است. به این معنا که نوجوانان بیشتر از بقیه اقشار در معرض سوءاستفاده جنسی قرار می‌گیرند. امروزه بیش از پیش شاهد تجاوزهای جنسی بین کودکان، نوجوانان و بین خواهر و برادرها هستیم.
آسیب پذیرترین قشر، کودکان سنین بین 3 تا 8 سال هستند، که بیشتر در معرض این پدیده نامشروع قرار دارند. نتایج و پیامدهای سوء استفاده جنسی در دوران کودکی باعث از هم پاشیدن خانواده ها می‌شوند. وقتی در یک خانواده، یکی از اعضای آن مورد سوء استفاده جنسی قرار می‌گیرد، دچار مشکلات و مسائل بهداشتی و روانی مثل نگرانی، اضطراب و افسردگی،خودسرزنشی، سوءتغذیه، تمایل به مصرف زیاد داروها و مشروبات الکلی و مواد مخدر واختلال استرس پس از سانحه همچون مسائل ارتباطی، اعتماد به نفس، امنیت و اعتماد می‌شود.
تحقیقات اخیر انجام شده توسط هلتون و همکاران (2019) نشان می دهد که طی چند سال گذشته ، افزایش70 درصدی موارد سوء استفاده جنسی کودکان که در بخش های اورژانس درمان شدند ، گزارش شده است. به طور دقیق تر ، یافته ها نشان می دهد که تعداد پذیرش سوءاستفاده جنسی کودکان از 5138 مورد در سال 2010 به 8 818 مورد در سال 2016 افزایش یافته است.
کسانی که مورد سوء استفاده جنسی قرار می‌گیرند، 10 تا 13 برابر بیشتر از دیگران اقدام به خودکشی می کنند تاثیرات این مشکل بزرگ در دوران کودکی می‌تواند بین نسلی باشد و در آینده نیز فرد را آزار دهد. والدین این افراد باید از سلامت جسمی و روانی خوبی برخوردار باشند تا بتوانند بر سلامتی و تندرستی خود و کودکشان تاثیر بگذارند.
بر اساس رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت جهت مراقبت های درمانی و قانونی از قربانیان خشونت جنسی ، یک مانع بزرگ در حمایت از کودکان این است که کودکان اغلب تمایلی برای به اشتراک گذاشتن تجربه ی سو استفاده جنسی خود را ندارند. این می تواند به دلیل احساس درماندگی ، ترس از عواقب بیان کردن آن ، ترس از باور نشدن یا حتی ترس از به خطر انداختن مجرم باشد (به خصوص اگر مجرم ، مراقب کودک باشد یا برای کودک شناخته شده باشد). بعلاوه ، اگر کودکی اتفاقی که برایش افتاده را فاش کرد و کسی او را باور نکرد و یا از او حمایت نشد ، می تواند باعث پریشانی دوچندان کودک شود (سازمان جهانی بهداشت).
سوء استفاده کننده گان جنسی از کودکان (متجاوزان) در جامعه ما و در خانه ما قرار دارند، یعنی ارتباط نزدیکی با ما دارند. این متجاوزان، هر کسی می‌توانند باشند. ما به عنوان والدین، معلم و اعضای جامعه وظیفه داریم تا در زمان مناسب، کودکان را از این مسئله مطلع کنیم و اطلاعات لازم را در اختیار آنها قرار دهیم. تاثیرات وجود این مشکل بزرگ یعنی آزار جنسی در دوران کودکی را می‌توان به خوبی با آموزش پیشگیری از این آسیب و بالا بردن سطح آگاهی جامعه از چنین مسئله ای کاهش دهیم.کودکی که آموزش لازم را در این زمینه دیده است، وقتی برای اولین بار بدن او مورد لمس نامناسب قرار می‌گیرد، می‌داند که این کار درستی نیست و باید موضوع را سریعاً به والدین اطلاع دهد. و والدین نیز باید آنان را باور کنند.
هر چند ما نباید بزرگترها را از موضوعی که کودکان در معرض آن قرار دارند بترسانیم، اما این وظیفه ما است که به کودکان آموزش لازم را درمورد حقوق خود نسبت به بدنشان بدهیم. بسیاری از کودکانی که مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند، بیان می‌کنند که شناخت این مسئله به تنهایی کافی نیست. در اینجا آموزش خود مراقبتی بسیار مهم است.
در قسمت دوم این مطلب،مهارت های کلیدی خودمراقبتی را توضیح میدهیم.
منبع:
کتاب آموزش خود مراقبتی: راهنمای والدین برای محافظت کودکان در برابر سوء استفاده جنسی، نویسنده: جاینین ساندرز،مترجمان:مرتضی بختیاروند، مهرناز گودرزیان، مهدی نصرآبادی،انتشارات آوای نور
Creating a Safe Place for Children
