طبق تحقیقات از هر پنج هزار نوزاد متولد شده یک نفر به طور مادرزادی مبتلا به آنوس بسته در نوزادان است. این بیماری در پسران شایعتر است و از آنجایی که مرتبط با یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های بدن انسان است، نیاز به رسیدگی و درمان سریع دارد. اگر تا به حال اسم این بیماری به گوشتان نخورده و می‌خواهید اطلاعات بیشتر در موردش کسب کنید با ما همراه باشید. اگر شما والدینی هستید که متوجه شدید فرزندتان مبتلا به این بیماری هست اصلا نگران نباشید ما راه درمان این بیماری را به شما آموزش می‌دهیم.
آنوس بسته در نوزادان
آنوس بسته در نوزادان
قبل از هر چیز در ابتدا به چیستی این بیماری می‌پردازیم و وضعیت نوزادان مبتلا به آنوس بسته را بررسی می‌کنیم.
- در بدن نوازادانی که مبتلا به این نوع بیماری هستند، ارتباط بین راست روده و دستگاه تولیدمثل غیرطبیعی است.
- زمانی که نوزاد متولد شده مقعد نداشته باشد، هیچ خروجی برای ترشح مدفوع وجود ندارد بنابراین مدفوع نوزاد در روده باقی می‌ماند. این مسئله باعث استفراغ، بزرگ شدن یا متورم شدن شکم می‌شود.
- در برخی مواقع محل دفع مدفوع، در جای اشتباهی واقع شده است. اگر فیستول بین روده و مثانه باشد، مدفوع با ادرار دفع می‌شود. اگر فیستول بین روده و واژن باشد، مدفوع ممکن است از واژن خارج شود. مدفوع پسرها هم ممکن است از جایی در نزدیکی بیضه‌ها یا سر آلت تناسلی دفع شود.
این بیماری پس از تولد، با یک معاینه ساده قابل تشخیص است. در برخی مواقع بیماری چندان مشهود نیست یا اینکه میزان شدت بیماری نیاز به معاینات گسترده‌تر دارد، به همین خاطر پزشک برای تشخیص دقیق، از شکم نوزاد سونو می‌گیرد.
عوارض آنوس بسته ذر نوزاان
بیماران مبتلا به بیماری آنوس بسته علاوه بر این بیماری دچار ناهنجاری‌های دیگر در سیستم بدن خود می‌شوند.
قسمت‌هایی از بدن که بر اثر این بیماری دچار نقص، می‌شوند، عبارتند از:
- کلیه و مجاری ادراری
- ستون فقرات
- لوله تنفسی و نای
- مری
- دست و پا
همچنین این نوع بیماری موجب بروز بیماری‌های دیگری از جمله سندرم داون، هیرشپرونگ(نقص در دستگاه گوارش)، اثنی عشر (ایجاد زخم در ناحیه روده) و بیماری قلبی می‌شود. در صورتی که پزشک یقین پیدا کرد که کودک مبتلا به این بیماری است، آزمایشاتی زیادی را برای اطمینان می‌نویسد تا متوجه شد که عارضه‌هایی که در بالا گفته شد، در بدن کودک هست یا خیر.
آزمایشات انجام شده برای تشخیص بیماری‌های ناشی از آنوس بسته نوزادان
- اشعه ایکس از ناحیه و ستون فقرات
- سونوگرافی از ستون فقرات و نخاع
- ام آر آی
- کلستوگرام، برای بررسی آناتومی روده
- سیستورتروگرام، برای مشاهده دستگاه ادراری
- اکوکاردیوگرافی، برای بررسی مشکلات قلبی
- اشعه ایکس قفسه سینه، برای رد مشکلات نای و مری
همانطور که گفته شد، بیماری‌های ناشی از مرض مقعد بسته نوزاد؛ شوخی‌بردار نیست و زندگی کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر والدینی هستید که کودکتان دچار آنوس بسته هست در خصوص آزمایشات کودک، جراحی‌ها و درمان او صبر پیشه کنید. برای درمان فرزند دلبندتان، زیر نظر متخصصین و مشاورین برای بهبودی فرزندتان تلاش کنید و امیدوار باشید.
همچنینی بخوانید: انواژیناسیون در کودکان
تشخیص آنوس بسته در نوزادان
- در بیشتر مواقع پزشک با مشاهده از همان لحظه تولد، متوجه این بیماری می‌شود.
- برخی مواقع پزشک در تشخیص قطعی مردد است یا اینکه قادر نیست دقیق شدت بیماری را تشخیص دهد بنابراین با یک سونوگرافی از شکم و روده برای تشخیص درست بیماری اقدام می‌کند.
- نوزادان مبتلا به این بیماری تا 24 ساعت یا 48 ساعت پس از تولد مدفوع نمی‌کنند.
- چون نوزاد نمی‌تواند مدفوعش را دفع کند، شکمش باد می‌کند و ممکن است بر اثر فشار زیاد روی روده‌ها استفراغ کند.
- در صورتی که مدفوع نوزاد از محل‌های دیگری غیر از سوراخ مقعد، مثل واژن، پیشراه یا سر آلت تناسلی خارج شود، معنایش وجود این بیماری در بدن نوزاد است.
البته عوارض ناشی از بیماری آنوس بسته را هم جدی بگیرید، گاهی آنقدر بیماری‌هایی که عاملش مقعد بسته نوزاد بوده است، مهم هستند که پزشکان رسیدگی به آن بیماری را نسبت به بیماری آنوس بسته نوزاد اولویت قرار می‌دهند.
علت آنوس بسته نوزادان چیست؟
این بیماری از همان بدو تولد در وجود نوزاد است. در بیماران متفاوت شدت این عارضه قوی یا ضعیف است. گاهی وقت‌ها ممکن است تمام قسمت روده بزرگ یا بعضی قسمت‌ها شکل نگرفته باشد. گاهی هم ممکن است فقط قسمت سوراخ مقعد با پوست پوشیده باشد. در نوع اول عارضه شدیدتر هست و در نوع دوم عارضه ضعیفتر می‌باشد. بیماری مقعد بسته نوزاد هم مثل سایر بیماری دارای دلایل متفاوتی است که در ادامه دلایل ابتلا به این بیماری بررسی می‌کنیم.
- دلیل این بیماری به طور مختصر ریشه در نحوه تشکیل لقاح جنین دارد و جهش‌های کروزومی منجر به ظهور این بیماری در بدن نوزاد می‌شود.
- در دوران جنینی زمانی که دستگاه گوارش کودک در حال شکل‌گیری است، اگر بخشی از دستگاه گوارش جنین به درستی شکل نگیرد، منجر به بیماری آنوس بسته نوزاد می‌شود. البته این مسئله حتمی نیست ممکن است کودک به طور مادرزادی مشکل گوارش داشته باشد ولی مقعدش سالم باشد. اما عموما عارضه مقعد بسته نوزاد با مشکلات گوارشی همراه است.
- در بعضی مواقع عارضه مقعد بسته نوزاد، به عنوان بخشی از یک سندرم رخ می دهد. این سندرم ها شامل سایر مسائل رشدی نیز می شود. سندرم‌هایی که نوزاد را از همان ابتدا دچار این بیماری می‌کند، شامل موارد زیر است:
- سندرم VACTERL (مشکلات کلیوی، ستون فقرات، مری)
- سندرم CHARGE (سندرم نادری است که با ناهنجاری‌های گوش، دستگاه تناسلی، چالش‌های رشد و عقب‌ماندگی ذهنی، نقص در قلب و تنفس همراه است)
- سندرم کورارینو (در این سندرم عارضه به دو شکل است:
- مهره‌های پشت لگن به خوبی جوش نخورده است.
- توده‌ای در فضای ساکرال جلوی استخوان خارجی وجود دارد.
این نوع بیماری ناهنجاری‌های در مقعد به وجود می‌آورد و مدفوع کردن را برای کودک سخت می‌کند. )
- سندرم تاونز-براکس (سندرمی نادر است که با ناهنجاری‌های شنوایی و عصبی همراه هست)
بسیاری از این سندرم‌ها بر اثر مشکلات ژنتیکی به وجود می‌آید. بسیاری از ژن ها ممکن است در ایجاد مقعد سوراخ نشده نقش داشته باشند. عوامل محیطی؛ قرار گرفتن در معرض الکل و سایر عفونت‌ها و… نیز ممکن است در جنین را در معرض این خطرها قرار دهد.
همچنین بخوانید: یبوست در کودکان
آنوس بسته در نوزادان
درمان مقعد بسته نوزادان
برای درمان این عارضه تنها راهی که پیش روست، جراحی است. در این نوع جراحی، پزشک جای دفع مدفوع را تغییر می‌دهد یا مقعد را ترمیم می‌کند و پوست روی محل دفع مدفوع را برمی‌دارد. اگر پزشک تشخیص دهید که عارضه آنوس بسته در کودک خیلی شدید است؛ سوراخی را روی شکم نوزاد ایجاد می‌کند تا مدفوع توسط این سوراخ در کیسه‌ای ریخته شود. بعد از اینکه نوزاد به سن 6-12 ماهگی رسید، مقعد کامل ترمیم می‌شود و شش یا هشت هفته بعد از عمل؛ سوراخ هم بسته می‌شود. برخی کودکان پس از عمل هم ممکن است همچنان مشکل کنترل مدفوع داشته باشند و در کنترل حرکات روده مشکل داشته باشند برای رفع این مشکل بهتر است والدین با کمک مشاورین بهداشت و درمان، به کودک خود برای مدیریت و کنترل این مشکل کمک کنند.
مراقبت‌های درمانی پس از جراحی آنوس بسته نوزادان
- پس از جراحی در مدفوع کودک، رگه‌های خونی یا لکه خون دیده می‌شود و این مسئله کاملا طبیعی است اما اگر اگر ترشح چرکی یا خونریزی قطع نشد، آنوقت با پزشک معالج مشورت کنید.
- حمام پس از جراحی هیچ اشکالی ندارد و آب ولرم و شستشو خوب است چون ممکن است که مدفوع کردن کودک، منجر به سوختگی مقعد شود و با شستشو و خشک کردن کودک این سوختگی کمی بهبود یابد. طبق تجویز پزشک، پمادهای محافظت پوست هم برای درمان سوختگی خوب است.
- پس از عمل جراحی آنوس بسته ممکن است کودک دچار یبوست یا تنگی مقعد شود. ولی جای هیچ نگرانی نیست چون درمان این نوع عوارض آنچنان سخت نیست و در ادامه به این روش‌های درمانی می‌پردازیم.
روش‌های درمانی یبوست و تنگی مقعد ناشی از عمل جراحی مقعد بسته نوزاد عبارت است از:
- استفاده از ملین‌ها تحت نظر پزشک (داروهایی برای درمان رفع یبوست مثل شربت لاکتولوز، ساشه سوربیتول، روغن کرچک، PEG، سالاکس، سامی لاکس، ساشه و پودر پسیلیوم، شیاف گلیسیرین و…)
- انجام عمل ترمیمی در صورت لزوم
ممکن است که چند بار نیاز به عمل باشد و این روند عمل‌های جراحی تا 3-4 سالگی طول بکشد. خیلی به کودک سخت نگیرید و بابت مدفوع کردن بیش از حد یا نداشتن کنترل روی مدفوع یا نگه داشتن دستشوییشان آن‌ها را سرزنش نکنید این مسئله در کودکان جراحی شده طبیعی است. برای مراقبت‌های روحی پس از عمل با پزشک معالج مشورت کنید و کنار فرزندتان باشید.
