خجالتی بودن به چه معناست؟
خجالتی بودن به معنای تمایل یا ویژگی فردی است که در مواجهه با سایر افراد یا در شرایط اجتماعی، احساس ناراحتی، ترس یا عدم راحتی می‌کند. برخی افراد به طور طبیعی خجالتی هستند و این یک ویژگی پایدار در شخصیت آنها است، درحالی که برخی دیگر ممکن است در برخی از مواقع خجالتی باشند. در این مقاله قصد داریم به نحوه ارتباط با کودکان خجالتی بپردازیم.
ارتباط با کودکان خجالتی
تفاوت خجالت با غیر اجتماعی بودن؟
کودکان کمرو خیلی کم و با احتیاط با دیگران حرف می‌زنند، از جلب توجه دوری می‌کنند، اعتماد به نفس خود را زود از دست می دهند و زود کوتاه می‌آیند یا لکنت زبان می‌گیرند اما غیر اجتماعی بودن یک انتخاب است در حالی که کمرویی کمتر تحت کنترل فرد است.
چرا کودکان خجالتی میشوند؟
کودکان ممکن است خجالتی شوند به دلایل مختلفی، از جمله:
-ناامنی و نگرانی: کودکان ممکن است در مواجهه با محیط‌های ناشناخته یا افراد جدید، احساس ناامنی و نگرانی کنند. اینحساس میتواند باعث شود که آنها خجالت بیاورند و ترجیح دهند کمتر صحبت کنند یا در حضور دیگران خود را پنهان کنند
-عدم اعتماد به نفس: کودکانی که اعتماد به نفس کمی دارند، ممکن است به سختی با موقعیتهای اجتماعی مقابله کنند و خجالت بیاورند. ضعف در مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی میتواند باعث کاهش اعتماد به نفس شود و خجالت را تشدید کند
-تجربه تحقیر و رفض: تجربه تحقیر، رفض یا برخورد منفی با کودکان میتواند باعث شود که آنها خجالتی شوند وز بروز در معرض توجه قرار گیرند. این تجربه‌ها ممکن است به طور غیرمستقیم تأثیر منفی بر روی اعتماد به نفس کودکان داشته باشند
-تربیت و فرهنگ: برخی فرهنگ‌ها و تربیت‌ها ممکن است خجالت را به عنوان یک ویژگی مطلوب در کودکان ترویج کنند. در این صورت، کودکان ممکن است به طور طبیعی خجالتی شوند و ترجیح دهند در حضور دیگران خود را کنترل کنند
مهم است که به کودکان خجالتی با توجه و حمایت نشان دهید و آنها را تشویق کنید تا به تدریج اعتماد به نفس خود را بیشتر کنند. ارائه فرصت‌هایی برای شرکت در فعالیت‌های گروهی، تقویت مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی، ویجاد محیطی حمایت‌کننده میتواند به کاهش خجالت کودکان کمک کند
عوامل تاثیر گذار بر روی خجالتی؟
خجالت یک واکنش احساسی است که ممکن است توسط عوامل مختلف تحت تأثیر قرار بگیرد. برخی از عوامل تأثیرگذار برجالت عبارتند از
– تجربه‌های گذشته ی زندگی
– شخصیت فرد
– محیط فرهنگی
-محیط اجتماعی
-اعتقادات شخصی
-نگرش اجتماعی
-خجالت از نظر فیزیکی
-اضطراب اجتماعی
معایب خجالتی بودن؟
-تأثیرات منفی بر روابط شخصی
– ترس از شرمساری یا ترس از عدم پذیرش توسط دیگران
– ترس از قضاوت دیگران
– نگرانی از شکست
-احساس ناامنی در مواجهه با موقعیت‌ها
-اجتناب از تعاملات اجتماعی
-کاستی از اعتماد به نفس
-مشکلات در ارتباطات میان‌فردی
-محدودیت در رشد شخصی و حرفه‌ای
-اضطراب اجتماعی
با کودکان خجالتی چگونه رفتار کنیم؟
-به کودکتان برچسب خجالتی نزنید.
– تمرینات اجتماعی
-هیچ وقت کودک خجالتی را مورد انتقاد قرار ندهید یا به خاطر خجالتی بودن کودک را مسخره نکنید.
-تکنیک‌های مدیریت استرس
-از کودک بخواهید در مورد دلایل خجالت کشیدنش صحبت کند؛ از چه چیزی می‌ترسد؟
-افزایش اعتماد به نفس
-تجربه‌های مثبت در موقعیتهای اجتماعی
-تشویق به قدم‌های کوچک در مواجهه با ترس‌ها
-والدین باید فهمیده و قبول کننده کودکشان خجالتی است
-از مقایسه کودک با همسالانش خودداری کنید
-ایجاد امنیت
-در بازی‌ها هرازگاهی ببازید و نشان دهید که شکست آخرخط نیست
– ایجاد رابطه اعتماد
-اگر در گفت‌وگویی فرزندتان پاسخ نمی‌دهد، به جای او جواب ندهید
– تشویق به بیان احساسات و نظرات
– ارائه حمایت در مواجهه با واقعیت‌های ناخوشایند
-تقویت خود اعتمادی
-مدیریت استرس( شامل تمرین روش‌های تنفس عمیق، تمرکزر روی احساسات مثبت، و استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش باشد)
-همکاری با مدرسه و محیط اجتماعی
– تشویق به شرکت در فعالیت‌های گروهی اجتماعی
– ایجاد فرصت‌های تعامل با همسالان
-مدیریت ترس( از او بپرسید که چه چیزهایی باعث ترس و ناراحتی او می‌شود وپس به او کمک کنید راه‌هایی بیابد تا با این ترس‌ها مقابله کند.).
– شما می‌توانید نمونه‌ای قوی برای کودکتان باشید. نشان دهید که شما هم در برخی مواقع خجالت می‌کشید، اما با این حال توانسته‌اید با آن مقابله کنید و اعتماد به نفس خود را تقویت کنید
– به فرزندتان نشان دهید که همیشه پشتیبان او هستید به او توجه می‌کنید. با ابراز علاقه و احترام به نظرات و احساساتش، او را تشویق کنید.
-مشاوره روانشناختی
مهم است به خاطر داشته باشید که هر کودکی متفاوت است و هر فردی نیازهای خود را دارد. بنابراین، بهتر است با توجه به شخصیت و نیازهای فرزندتان، روش‌های مناسبی را انتخاب کنید و در صورت لزوم با مشاور یا روانشناس مشورت کنید
آیا خجالتی بودن همیشه بد است؟
خیر،خجالتی بودن در برخی مواقع ممکن است به عنوان یک ویژگی مثبت تلقی شود، اما در برخی موارد دیگر ممکن است محدودیت‌هایی را برای فرد ایجاد کند. بنابراین، نمی‌توان به طور قطعی گفت که خجالتی بودن همیشه بد است یا همیشه خوب است.
ارتباط با کودکان خجالتی
مزایا:
-در مواقعی که نیاز به حساسیت بیشتر روی مسائل است.
-خجالتی بودن میتواند باعث شود که فرد به جزئیات بیشتری توجه کند
-در مواقعیه نیاز به همدردی و همراهی با دیگران است
-در مواقعی که نیاز به دقت و تمرکز بالاست
-در مواقعی که نیاز به احترام و توجه به دیگران است
-در مواقعی که نیاز به تفکر عمیق و تحلیل است
-عملکرد خوب در مدرسه
-اجتناب از رفتارهای دردسرزا
-گوش دادن فعال به دیگران
-راحت بودن مراقبت از آنها
بازی های مناسب برای درمان خجالتی بودن کودکان
برای کودکانی که مبتلا به خجالتی بودن هستند، بازی‌ها میتوانند یک روش موثر برای تقویت اعتماد به نفس و کاهش اضطراب اجتماعی باشند.
-بازی نقش: این بازی به کودکان کمک می‌کند تا در نقش‌های مختلف قرار بگیرند و با شخصیت‌های دیگر تعامل داشته باشند. این تجربه میتواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنند و با موقعیتهای اجتماعی مختلف آشنا شوند
-بازی‌های نقشه برداری: بازی‌هایی مانند “بازی شهر” یا “بازی خانه” که کودکان باید نقشه ها را طراحی و سپس به دیگران توضیح دهند، میتواند بهودکان کمک کند تا مهارت‌های ارتباطی و توصیفی خود را تقویت کنند
-بازی‌های نمایشی: بازی‌های نمایشی مانند تئاتر عروسکی یا نمایش‌های کوچک میتوانند به کودکان کمک کنند تا خود را در نقش‌های مختلف تجربه کنند و با اجرای عمومی و ارتباط با حضار آشنا شوند.
-بازی‌های مبتنی بر حرکت: بازی‌هایی که حرکت فیزیکی را می‌طلبند مانند بازی‌های ورزشی، رقص و چالش‌هایرکتی میتوانند به کودکان کمک کنند تا اعتماد به نفس خود را درحیط‌های فیزیکی تقویت کنند.
مهم است که بازی‌ها به طور کلی برای کودکان لذتبخش وجذاب باشند به آنها اجازه دهند به طور طبیعی با دیگران تعامل کنند. همچنین، توجه به سن و علاقه‌های کودکان نیز در انتخاب بازی‌ها مهم است
چه زمانی برای خجالتی بودن کودکمان باید به روانشناس مراجعه کنیم؟
خجالتی بودن در کودکان ممکن است یک ویژگی طبیعی باشد و در بسیاری از موارد نیازی به مراجعه به وانشناس نداشته باشد. اما درصورتی که خجالتی بودن کودک شدید و موجب مشکلاتی برای او در زندگی روزمره می‌شود، می‌توانید به روانشناس مراجعه کنید
در زیر تعدادی از علائمی که ممکن است نشان دهنده نیاز به مشاوره روانشناسی باشند:
-اجتناب از فعالیت‌ها یا موقعیت‌هایی که نیاز به تعامل اجتماعی دارند
-اضطراب شدید قبل از وقوع یا در حین تعامل اجتماعی
-مشکلات در مدرسه(مانند اجتناب از پاسخ دادن به سوالات معلم همکلاسی‌ها، عدم توانایی در ارتباط با همسالان و…)
-کاهش خود اعتمادی و احساس عدم ارزشیابی
-مشکلات در روابط دوستانه و اجتماعی، مانند عدم توانایی در برقراری و حفظ دوستی‌ها
-تأثیر منفی خجالت بر عملکرد تحصیلی یا فرصت‌های شغلی در آینده
در صورتی کهما به عنوان والد، نگرانی‌هایی درباره خجالتی بودن کودک خود دارید، بهتر است با یک روانشناس کودکان مشورت کنید. روانشناس میتواند به شما راهنمایی کند و استراتژی‌هایی را برای کمک به کودک در مقابله با خجالت ارائه دهد
همچنین درباره راهکار های جلوگیری از شرم و خجالت در کودکان بخوانید.
